Trump: 2 de abril de 2025

by
No comments yet


O 2 de abril de 2025 pode pasar á historia como un punto de inflexión na economía global. Ese día, o presidente dos Estados Unidos, Donald J. Trump, asinou unha orde executiva que impón un arancel do 60% ás importacións procedentes de China e dun 10% ao resto do mundo. A medida, xa anunciada  e con entrada en vigor inmediata, non é un episodio illado nin unha excentricidade populista máis no seu repertorio. É, en realidade, a culminación dunha estratexia que leva anos xestándose: o abandono formal e decidido do modelo globalizador que rexía o mundo desde os anos noventa. Con esta decisión, Trump consagra un novo paradigma: o comercio internacional xa non é un espazo de cooperación, senón un campo de confrontación. E os Estados Unidos xa non son o garante da orde comercial, senón o seu principal revisor. 

Esta doutrina non xorde da nada. Desde a súa primeira campaña presidencial en 2016, Trump fixo do rexeitamento ao libre comercio unha bandeira política. Denunciou os tratados multilaterais como prexudiciais para os traballadores estadounidenses, acusou a China de prácticas desleais e prometeu “recuperar” o músculo industrial do país. No seu primeiro mandato, xa deu mostras deste xiro proteccionista: retirouse do Acordo Transpacífico, renegociou o NAFTA (reconvertido no USMCA), impuxo aranceis ao aceiro e ao aluminio e paralizou o funcionamento do Órgano de Apelación da OMC. Pero agora, no seu segundo mandato, o discurso evolucionou cara a unha lóxica máis estrutural, máis radical e tamén máis perigosa: o comercio convértese nunha arma estratéxica, non nunha ferramenta de prosperidade compartida. 

Trump entendeu mellor ca moitos líderes contemporáneos a natureza cambiante do poder global. Nun mundo onde a interdependencia se percibe cada vez máis como unha debilidade —e non como unha fonte de estabilidade—, controlar o acceso a bens estratéxicos, limitar a dependencia de cadeas de subministración externas e condicionar o comercio a obxectivos políticos concretos convertéronse en instrumentos de poder máis eficaces ca calquera tratado ou cume diplomático. Os seus aranceis non buscan só protexer industrias nacionais; pretenden alterar os incentivos globais, redirixir investimentos, forzar relocalizacións e, sobre todo, lembrar ao mundo que a supremacía económica segue sendo un compoñente esencial da hexemonía estadounidense. 

O golpe a China é brutal, pero coherente coa narrativa xeopolítica que Trump leva anos articulando: a competencia entre Washington e Pequín non é só comercial, senón sistémica. Para el, China representa unha ameaza existencial para o liderado estadounidense, e calquera concesión económica é, en última instancia, unha cesión de soberanía. Ao impoñer un arancel do 60% ás importacións chinesas, non só pretende encarecer os produtos asiáticos e frear a súa penetración no mercado estadounidense; tamén quere disuadir as multinacionais de investir alí, obrigalas a reconfigurar as súas cadeas de subministración e acelerar a desconexión económica (o famoso decoupling) que xa comezara timidamente coa administración Biden. 

Pero a medida que afecta ao resto do mundo —un 10% de arancel xeneralizado, incluídos os aliados tradicionais— é aínda máis reveladora. Envía unha mensaxe clara: ninguén queda exento. Xa non existen socios preferentes, nin aliados económicos por defecto. Europa, América Latina, Xapón, Corea do Sur, Canadá: todos pasan a ser considerados rivais potenciais na competencia industrial e comercial. Acabouse a idea dun Occidente unido por valores e regras compartidas. Para Trump, a economía é un xogo de suma cero, e a política comercial debe servir intereses concretos, non ideais abstractos. 

Esta visión representa unha ruptura drástica cos principios que rexeron o comercio internacional desde a posguerra. Durante máis de sete décadas, os Estados Unidos foron o arquitecto e garante do sistema multilateral de comercio. Desde Bretton Woods ata a creación da OMC, Washington defendeu a apertura de mercados, a redución de barreiras e a expansión das cadeas globais de valor como mecanismos de crecemento mutuo, estabilidade xeopolítica e proxección de influencia. Ese consenso liberal —por imperfecto que fose— permitiu un período de expansión económica sen precedentes, sacou a centos de millóns de persoas da pobreza e facilitou a integración de países emerxentes ao sistema global. 

Trump dinamitou ese consenso. E fíxoo cunha audacia que contrasta coa parálise doutros actores globais. Mentres Europa aínda debate sobre a súa autonomía estratéxica e discute as súas regras fiscais, os Estados Unidos impoñen novas regras de xogo sen pedir permiso. Mentres China trata de proxectar poder a través diversas iniciativas, Trump utiliza o comercio como castigo ou como premio segundo conveña aos seus intereses. É un modelo máis agresivo, máis imprevisible.

As implicacións para o resto do mundo son profundas. Europa, en particular, enfróntase a unha encrucillada. Durante anos, o proxecto europeo construíuse sobre a idea de interdependencia, de mercados abertos, de alianzas económicas como base da estabilidade política. Pero ese modelo hoxe está en crise. A dependencia enerxética de Rusia demostrou os riscos dunha apertura inxenua. A subordinación tecnolóxica fronte aos Estados Unidos e China evidencia a falta de soberanía industrial. E agora, o ataque comercial desde Washington confirma que a era do comercio como un espazo apolítico rematou. 

Se a Unión Europea non reacciona con rapidez, coherencia e ambición, corre o risco de quedar atrapada nunha posición de debilidade crónica. As respostas diplomáticas non abondan. Requírese política industrial activa, investimento masivo en sectores estratéxicos, defensa do mercado interno fronte a prácticas desleais, e —sobre todo— unha revisión profunda do seu papel na nova orde económica global. Non se trata de replicar o proteccionismo de Trump, senón de comprender que xa non chega con ser un bo alumno do multilateralismo. Nun mundo de comercio armado, a neutralidade non protexe, a pasividade non convence e a inxenuidade págase cara. 

Trump abriu unha caixa de Pandora que non se pechará facilmente. A súa visión do mundo —unha na que o poder económico se impón pola forza e non se negocia— pode ser rexeitada por moitos, pero xa está sendo replicada por outros. A India, baixo Modi, xa adopta políticas similares. O Brasil coquetea co nacionalismo produtivo. China reforza a súa autosuficiencia tecnolóxica. Mesmo países tradicionalmente abertos como Australia ou Canadá comezaron a blindar sectores clave. A lóxica da eficiencia foi desprazada pola lóxica da resiliencia. O comercio como cooperación foi substituído polo comercio como competencia feroz. 

A globalización non morreu de forma súbita. Foi erosionada pouco a pouco, por crises sucesivas, por guerras, pandemias, rupturas políticas. Pero Trump deulle o golpe final. Fíxoo con convicción, con poder e cunha visión clara —aínda que discutible— do futuro. Agora o mundo debe decidir se o segue, se o combate ou se tenta construír unha terceira vía. O que está claro é que, despois do 2 abril de 2025, xa nada volverá ser como antes. 

A xustiza de Montero

by
No comments yet



“É unha vergoña que a presunción de inocencia estea por diante da denuncia das mulleres novas e valentes.”

A frase é de María Jesús Montero, vicepresidenta do Goberno de España. Non foi un descoido nin unha mala interpretación, senón unha declaración explícita de desprezo cara a un dos piares fundamentais de calquera Estado de Dereito. Logo intentou matizar as súas palabras, como fai sempre que se ve acurralada, pero a mensaxe xa estaba lanzada. E era claro: a presunción de inocencia é un obstáculo que hai que sortear, un vestixio molesto que impide que a xustiza se dite en función de consignas e non de probas. 

Pero en democracia non se condena por conviccións nin por presións mediáticas. Condénase con probas, con feitos obxectivos que desmonten a presunción de inocencia, o dereito que protexe a todos, culpables e inocentes, da arbitrariedade e do abuso. Cando a única proba é un testemuño, este debe cumprir uns requisitos mínimos para que poida soster unha condena: ser verosímil, é dicir, lóxico, coherente e sen contradicións graves; non haber motivos de incribilidade subxectiva, é dicir, que non existan inimizades, intereses ocultos ou presións externas que fagan dubidar da súa sinceridade; e que o relato sexa persistente no tempo, sen cambios substanciais ao longo do proceso. Isto non é un capricho nin unha esixencia desmesurada, é a base dun xuízo xusto. 

O caso de Dani Alves demostrou como este principio fundamental se está a erosionar perigosamente. A primeira sentenza baseouse na declaración da vítima, a pesar de que existían probas que a contradicían. Ela dixo que non houbo felación, pero a análise forense atopou restos de ADN do acusado na súa boca. Describiu unha posición concreta durante a agresión que non coincidía coas pegadas dactilares atopadas na escena. As súas amigas falaron dun ambiente previo que as cámaras de seguridade desmentiron. A sentenza que agora o absolve non nega que a vítima puidese ter sufrido un ataque, senón que conclúe que o seu testemuño non supera o limiar probatorio necesario para condenar. Non se trata de “non crer nas mulleres”, senón de aplicar o dereito de forma rigorosa, sen excepcións, sen presións e sen manipulacións interesadas. 

Pero para Montero e o seu Goberno, isto é inaceptable. Non porque lles preocupe a Xustiza, senón porque a queren controlar. Levan anos sinalando xuíces, desacreditando tribunais e presionando os medios de comunicación para que repitan o seu relato sen fisuras. RTVE, o CIS, o INE, a Fiscalía… todas as institucións que puideron colonizar foron sometidas a unha estratexia de control absoluto. O Parlamento converteuse nunha ferramenta decorativa, reducindo a súa función a convalidar decretos-lei cos que o Executivo lexisla sen contrapesos. As leis cámbianse con descaro para protexer os aliados do Goberno, eliminando delitos, rebaixando penas ou concedendo indultos en función dos intereses políticos do momento. Neste contexto, a frase de Montero non é un exabrupto illado, senón un síntoma do deterioro institucional: o poder político xa non se conforma con influír na Xustiza, quere decidir directamente quen é culpable e quen é inocente. 

En calquera país serio, Montero tería dimitido ao instante. Pero na España de Sánchez, a responsabilidade política é un concepto en desuso. Ninguén dimite, ninguén rende contas, todo se xustifica con ataques á oposición ou coa burda manipulación dun electorado ao que se bombardea con discursos emocionais para que non preste atención á realidade. Cada día desmontase un pouco máis o sistema de equilibrios e garantías democráticas sen que pareza haber un freo. A independencia xudicial é un obstáculo, a liberdade de prensa é incómoda e o control do poder lexislativo é un trámite máis. 

E mentres o Goberno avanza na súa degradación institucional, o Partido Popular segue no seu encollemento crónico, máis preocupado por non ser asociado coa extrema dereita que por exercer unha oposición firme e efectiva. A súa tibieza e o seu medo á confrontación ideolóxica deixaron o campo libre a un Executivo que non dubida en arrasar con todo para manterse no poder. A democracia non só se perde pola acción de quen a erosiona, senón tamén pola inacción de quen a debería defender.

“LA VIDA DIFÍCIL” (Slawomir Mrozek)

by
No comments yet




A vida difícil, de Sławomir Mrożek, é un libro que desarma. Non porque impoña unha gran densidade teórica ou porque esixa do lector un esforzo interpretativo desmesurado, senón porque a súa intelixencia é dunha claridade esmagadora. Mrożek non argumenta nin moraliza, non corrixe: expón. Presenta situacións absurdas nas que a linguaxe do poder e a lóxica do totalitarismo quedan espidos na súa ridiculez. O seu humor non é un alivio, senón unha trampa: un ri, pero a risa chega cunha incomodidade crecente. Unha risa que se manifesta ante situacións que non a merecen. 

Os contos son curtos, a miúdo brevísimos, pero precisos como un escalpelo. En A revolución, o protagonista abúrrese e decide transformar o seu mundo, pero o seu gran acto revolucionario non é máis que un cambio de mobles dentro do seu propio cuarto. Por un novo fútbol presenta unha sociedade na que o resultado de cada partido é fixado de antemán polo Estado para evitar a incerteza. A coexistencia mostra a estraña convivencia entre un párroco e o demo, onde o medo e a resignación se entrelazan ata volverse indistinguibles. E en Galeona, quizais o conto máis fermoso do libro, o que máis me gustou, Mrożek deixa caer unha frase que o resume todo: “O home busca os principios porque lle parece que cando os coñeza comprenderá algo”. 

Rin con este libro, pero tamén me inquietou. Divertiume, pero sobre todo fíxome pensar. Hai libros que abonda con lelos unha vez, e outros que hai que posuír. A vida difícil pertence á segunda categoría. Prestáronmo, pero xa decidín mercalo. Para relelo, para telo.

O azul de Raquel

by
No comments yet



A reunión no Ceres foi, unha vez máis, un deses encontros nos que nos analizamos ata o infinito e máis alá. Como hai sete días, volvemos xuntarnos arredor dunha mesa, pero esta vez cun xogo de cores que prometía revelar “profundos segredos” da nosa personalidade. Durante a semana, Raquel estivo “enganándonos”, coloreándonos de maneira “perversa”. O gran instrumento de autocoñecemento? Un “ral” de cores con só catro opcións: vermello, azul, verde e amarelo. Coma un parchís, máis ou menos. A cada un tócalle unha cor e despois é cuestión de ir tirando os dados. 

O exercicio non podía ser máis revelador: cada cor significaba algo sobre nós, un diagnóstico exprés da nosa forma de ser. Mentres Raquel explicaba o funcionamento deste sistema infalible, eu mostraba certo escepticismo e resignación (típico dos azuis). De verdade podíase reducir a complexidade humana a catro cores? Pois parece que si. Palabra de Raquel, te alabamos, Señora. 

Chegou a miña quenda. Raquel miroume, sentenciou con firmeza e sen dubidar: “Ti es azul.” 

Azul. O veredicto caeu coma cando che entregaban as notas no colexio. É o que hai. Azul. E agora que? Significa que teño que vivir segundo o manual de instrucións do azul? Raquel, moi convencida, explicoume que o azul define ás persoas organizadas, analíticas, perfeccionistas… Vamos, un manual de instrucións ambulante. Pero eu, mentres escoitaba, pensaba noutras cousas: que o azul era a cor favorita do meu fillo, no azul da camiseta do primeiro equipo de fútbol no que xoguei, nos pitufos da miña infancia, no Kind of Blue de Miles Davis, na icónica foto da Terra vista dende o espazo, en Grace Kelly e o seu vestido en “Atrapa a un ladrón”… Todo isto era azul para min, pero parece que iso non contaba. 

Non, hoxe pola mañá o azul non era iso. Hoxe o azul era unha desas etiquetas de psicoloxía que serven para clasificar as persoas en categorías cómodas e facilmente arquivables. Porque claro, etiquetar é fundamental para o autocoñecemento, igual que os códigos de cores para un pintor ou un barnizador. 

E aquí estou, etiquetado. Como se me acabasen de colgar unha desas etiquetas de plástico que levan as roupas do Zara. Porque, segundo parece, son metódico. Pois si, un pouco. Busco os meus obxectivos de maneira directa? Non sempre, ás veces prefiro usar a porta traseira ou directamente un pasadizo secreto. Son introvertido? Bueno, se por introvertido entendemos que me gusta estar só pero tamén desfruto da xente interesante, pois vale. Azul serei. 

Así que acepto ser azul. Pero non un azul estático e perfecto, senón un azul que ás veces se desgasta, se apaga ou se volve escuro. 

Grazas, Raquel. Saúdos dun pitufo.




"EL MALENTENDIDO (Irene Némirovsky)

by
No comments yet




“O malentendido” de Irène Némirovsky é unha novela que unha compañeira me recomendou, salientando tanto á autora como á obra en si. A trama céntrase na relación amorosa entre Yves Harteloup, descendente dunha familia burguesa empobrecida tras a Primeira Guerra Mundial, e Denise, a nova esposa dun antigo compañeiro do hospital militar. O seu idilio comeza durante unhas vacacións en Hendaya e continúa en París, onde as diferenzas de clase, inseguridades e malentendidos poñen a proba o seu amor.

A autora preséntanos a sociedade da época, destacando as diferenzas e barreiras entre as clases sociais, o valor do traballo e do prestixio social, así como as desigualdades entre homes e mulleres. A través dos seus personaxes, Némirovsky amosa como estas cuestións inflúen nas relacións persoais e na dinámica social do período, explorando temas como a confianza, a entrega e o amor.

A novela está ben escrita e reflicte a habilidade de Némirovsky para explorar a psicoloxía dos seus personaxes e as tensións sociais da época. Porén, o enfoque nunha relación amorosa non é do meu especial interese por cuestións de gustos persoais. Aínda así, valoro a calidade narrativa da autora e a súa capacidade para plasmar con precisión as complexidades e os sentimentos das persoas, neste caso, de dúas persoas namoradas que enfrontan diversas cuestións que complican a súa unión.

Unha casa en ruinas

by
No comments yet




Esta falta de apoios, sumada ao feito de que o Goberno, un ano máis, non presentou os orzamentos, deixou en evidencia que, nestes momentos, non temos un Executivo coa suficiente solidez para afrontar o futuro con garantías. É un goberno débil, cuxo único obxectivo é a súa propia permanencia e que, para iso, recorre a calquera escusa e adopta medidas que, nalgúns casos, claramente atentan contra os principios dun Estado democrático. 

Imaxinemos que a nosa democracia é unha casa. Unha casa con muros de leis, vigas de institucións e unha estrutura que, aínda que ás veces coxe, nos protexeu de tormentas e derrubamentos. Non é perfecta, pero é a única que temos. Agora imaxinemos que alguén entra e comeza a cambiar as pechaduras, a mover as paredes, a pintar as ventás de negro para que ninguén vexa o que ocorre dentro. Faino cun sorriso, insultando e mentindo, coa tranquilidade de quen se sabe impune, coa desvergoña de quen está convencido de que a casa lle pertence, de que non é de todos, senón súa, de Sánchez.

O primeiro golpe chegou coa reforma do Código Penal. Onde antes había muros firmes, agora hai portas xiratorias polas que entran e saen aliados políticos beneficiados por leis feitas á medida. Logo veu a ocupación das institucións: unha colonización metódica do poder xudicial, do Tribunal Constitucional, de calquera organismo que puidese facer de contrapeso. Como quen enche unha casa de mobles ao seu gusto, sen preguntar se aos demais lles parece ben.

Despois chegou a quenda dos medios de comunicación e das empresas estratéxicas. Que importa a competencia ou as regras do mercado cando se pode intervir e colocar aos amigos? Mentres tanto, a seguridade do Estado, esa pechadura que debería protexernos a todos, deixouse aberta. Pactos opacos, concesións perigosas, decisións que debilitan a nosa posición fronte a quen nos desafía.

Pero o máis inquietante é outra cousa: a normalización do desacato. O Goberno descubriu que a Constitución se pode dobrar como un pano, que os seus límites son elásticos se se ten o poder suficiente. O que onte era impensable, hoxe é rutina; o que hoxe é escándalo, mañá será unha anécdota. E así, ladrillo a ladrillo, a casa convértese noutra cousa.

O problema das casas é que, cando se manipula demasiado a súa estrutura, corren o risco de virse abaixo. Entón xa non hai democracia, só entullos e po. Esa é a casa que nos está deixando Sánchez.




ORDESA (Manuel Vilas)

by
No comments yet




Ordesa é un libro que doe. Doe porque é un exercicio de memoria, pero tamén de ausencia, do que se lembra e do que nunca se soubo. Manuel Vilas escribe dende a ferida, dende unha orfandade que é máis ca a morte dos pais: é a certeza de que hai preguntas que nunca terán resposta. 

O libro é un longo monólogo que atravesa a súa infancia, a España dos sesenta e setenta, a súa relación cos pais, o seu divorcio, os seus fillos, o seu alcoholismo, a pobreza que sufriu e que segue sentindo como unha identidade, incluso como unha forma de moralidade. Todo isto, cunha prosa que oscila entre o poético e o brutal, entre o nostálxico e o descarnado. 

A morte é o gran tema de Ordesa. Vilas fala dela sen rodeos, sen misticismos, cunha crueza que ás veces desconcerta. Os seus pais, aos que converte en figuras case míticas, aparecen na narración como cadáveres, anxos, espectros. A morte do pai, sobre todo, é unha ferida aberta: “Non me dixo nada, non me dixo adeus, non me dixo quérote, non me dixo quéreste, así que calou”. Esa ausencia de palabras, de despedida, é o núcleo da dor que percorre o libro. 

Pero non só a morte pesa nestas páxinas. Tamén a soidade, a incomunicación, a fraxilidade do ser humano. Vilas retrata a súa propia vulnerabilidade sen reservas, amosando o seu desamparo, a súa distancia cos fillos, a súa vida tras o divorcio, o seu apartamento cheo de po. E porén, no medio de todo, defende a familia, aínda que sempre fose unha familia de silencios, de cousas que non se dixeron, de historias que se perderon. 

É un libro honesto, valente, por momentos incómodo, por momentos conmovedor. Un libro que busca poñer orde no caos da memoria, atopar sentido ao vivido, talvez pechar feridas ou, cando menos, nomealas. Porque nomear é resistir ao esquecemento. 

Recomendable.

“EL RITUAL DE LAS CABEZAS PERPETUAS” (Evelio Traba)

by
No comments yet


Evelio Traba, compañeiro de lecturas e conversas, ofrécenos en El ritual de las cabezas perpetuas unha novela que sorprende pola súa elegancia narrativa e pola capacidade para entrelazar o histórico co fantástico. Ambientada no período do Terror da Revolución Francesa, a obra non só reconstrúe con precisión o clima de violencia e caos da época, senón que o transcende ao introducir elementos enigmáticos que converten a historia nunha experiencia inquietante e evocadora.

A novela segue a historia de Joseph, un médico cun pasado misterioso que chega a París no momento máis convulso da Revolución. Mentres os sanguinarios xuízos e execucións se multiplican, Joseph vese envolto nunha trama de segredos e experimentos prohibidos que desafían os límites da vida e da morte. A medida que a cidade se afunde no caos, el deberá enfrontarse non só á brutalidade do réxime, senón tamén ás consecuencias dun descubrimento que podería cambiar para sempre a comprensión da existencia humana.

Un dos maiores acertos da novela é o equilibrio entre a razón e o misterio, un diálogo constante que dota a trama dunha fondura singular. A prosa de Evelio é coidada e evocadora, lembrando a atmosfera gótica de autores como Mary Shelley e Robert Louis Stevenson, cuxa influencia se percibe na exploración dos límites entre a ciencia, a moralidade e a natureza humana.

A novela destaca pola súa capacidade para construír unha narración que desafía as fronteiras do posible sen perder de vista o rigor histórico. Evelio Traba mergúllanos nun mundo onde o real e o onírico conviven con naturalidade, logrando que a violencia desmedida da Revolución se converta nun escenario propicio para o inverosímil.

En definitiva, a novela cativa tanto polo seu estilo como pola riqueza dos seus plantexamentos. É unha obra que se inscribe na tradición da mellor literatura fantástica e histórica.

“LA ESCUELA DEL PARAÍSO” (José Rodríguez Miguéis)

by
No comments yet



“La escuela del Paraíso” é unha novela marabillosa, chea de nostalxia e beleza, que nos transporta a unha Lisboa máxica e humilde, á vez dura e evocadora. José Rodrigues Miguéis escribe cunha delicadeza incrible, construíndo un mundo que oscila entre a memoria e o soño, entre a historia e a intimidade dunha familia de clase media en tempos de cambios cruciais.

Fascinoume como a novela mestura o cotián co poético, como as rúas de Alfama e a escola da Rúa do Paraíso se converten en escenarios dun universo cheo de vida, de pequenos momentos, de personaxes entrañables. Gabriel, o protagonista, guíanos pola súa infancia, pola relación cos seus irmáns Santiago e Águeda, polas conversas cos seus pais, Adélia e Augusto, e polos sucesos históricos que marcaron a súa época: o asasinato de Carlos I, a caída de Manuel II, a proclamación da República en 1910. Pero tamén nos amosa o seu espertar á literatura, á conciencia de si mesmo, á complexidade do mundo.

Encantáronme as referencias a Galicia e a Pontevedra, que aparecen como un lugar afastado, duro e misterioso, un punto de conexión coas raíces familiares do autor. E ese detalle fascinante do señor Augusto, que imaxina unha unión entre Portugal e Galicia baixo o nome de “Portugalicia”, achega unha visión curiosa e case utópica.

É un libro que sorprende, cunha prosa envolvente e unha capacidade narrativa que o converten nunha xoia. Miguéis é un autor que descubrín con esta novela e que, sen dúbida, merece máis recoñecemento. Como ben dicía Saramago, A escola do Paraíso é unha das grandes obras da literatura portuguesa do século XX.

UN DELS NOSTRES

by
No comments yet


A historia non sempre a escriben os gañadores. Ás veces, simplemente a reescriben mentres ninguén mira.

Ano 2025. España aínda se chamaba España, pero só nos mapas. Na práctica, era unha colección de territorios tratados de maneira desigual, onde a solidariedade brillaba pola súa ausencia, cada vez máis descoordinados, gobernados máis por intereses clientelares que por principios. O proceso fora lento, sen estridencias, sen que ninguén erguese demasiado a voz. Nin sequera aqueles que se supoñía que debían facelo.

O Goberno seguía vendéndose como progresista, solidario e feminista, pero as súas políticas contaban outra historia. Perdoábanse débedas millonarias a Cataluña mentres se compartían co resto de comunidades. Defendíase o control das fronteiras desde unha óptica humanitaria… pero agora, en Cataluña, desde unha posición claramente supremacista, permitíase á Generalitat decidir quen entraba e quen non. Falábase de feminismo, pero a maior contribución fora a lei do “Só si é si”, que permitiu reducir condenas a centos de agresores sexuais. Ademais, nas filas do goberno, os verdadeiros machistas ocultábanse detrás de pancartas, de slogans e de argumentos tan hipócritas.

Pero o máis sorprendente non era iso. Non era a hipocrisía, nin a desvergoña. Era tamén a falta de oposición tanto institucional como da cidadanía.

A dereita oficial, os populares, quedara en terra de ninguén, atrapada entre o seu medo a ser chamada ultradereita e a súa falta de reflexos para marcar un rumbo claro. Os seus líderes, máis preocupados por non parecer “demasiado duros”, levaban anos movéndose con máis cautela que determinación. E cando por fin intentaban reaccionar, facíano sen confianza, sen contundencia, con reservas.

Mentres tanto, VOX seguía sendo a coartada perfecta para Sánchez. Necesitábao, alimentábao. Cada unha das súas declaracións máis incendiarias servía como xustificación para que o Goberno redobrase o seu control, para que o seu electorado tragase con máis cesións e máis autoritarismo. Porque, que importaba o que fixese o PSOE se do outro lado estaban “os fachas”?

E logo estaba el. Sánchez. O home que fora capaz de soster todas as contradicións posibles sen que o seu electorado pestanexase.

Porque non se trataba só do seu dobre discurso en economía, en feminismo ou en inmigración. O seu maior acto de incongruencia estaba na súa relación co independentismo.

O Sánchez de 2017 apoiara sen titubeos a aplicación do artigo 155. “Non haberá independencia, non haberá autodeterminación”, dicía. O independentismo, segundo el, era unha ameaza ao Estado de dereito e á convivencia. Puigdemont, un fuxitivo.

O Sánchez de 2025, en cambio, entregáralles todo o que pedían. Amnistía, recursos, competencias. Onde antes falaba de legalidade e Constitución, agora falaba de diálogo e encaixe territorial. Onde antes se presentaba como un defensor da unidade de España, agora era o principal garante dos privilexios de quen a querían romper.

O BOE certificaba cada unha das súas contradicións.

UNHA SAÍDA EN SOIDADE

Pedro Sánchez abrochou o abrigo negro antes de saír da Moncloa. Por primeira vez en moito tempo, facíao sen o seu círculo máis próximo. Non estaba Ábalos, atrapado nunha maraña de maletas ateigadas de billetes que xa non podía xustificar. Non estaban Koldo nin Cerdán, afundidos ata o pescozo en escándalos que el mesmo finxira non ver. Nin Bolaños, entretido en sacar lustre ao seu líder a costa do que fose: negar evidencias, atacar ás institucións, xuíces, etc. Nin sequera a súa muller, Begoña, o acompañaba; demasiado ocupada explicando aos xuíces como obtivera o seu máster, ese que ninguén recordaba terlle concedido ou participado.

Só. Pero consciente de que atrás deixaba todo ben atado. A onde ía, non tanto.

O coche arrancou con suavidade, deslizándose polas rúas de Madrid baixo unha chuvia persistente, gris como o ánimo do presidente. Avanzaba lentamente entre un tráfico atrofiado, os limpavidros marcando o ritmo monótono da espera.

Entón viuos.

Carteis. Xigantescos, estratexicamente colocados en cada punto neurálxico da cidade. Rostros serenos, firmes. Slogans directos, eficaces. “Liberdade.” “Madrid funciona.” “España non se rende.”

Ayuso.

Sánchez frunciou o cello e apartou a vista. Pero non podía evitar que cada un deses carteis lle recordase o que xa sabía: a súa imaxe estaba desgastada. Ayuso converterase nun símbolo, nunha espiña cravada no seu costado. Unha espiña que intentara sacarse utilizando á fiscalía e que todo parecía que fose estoupar no seu interior

O coche seguiu o seu camiño ata a base aérea de Torrexón. Alí esperaba o seu Falcon.


DESTINO: SUÍZA

O ceo sobre Xenebra era un manto de nubes densas, inmóbiles, pesadas. Como a carga que levaba enriba. Pedro Sánchez descendeu do avión cunhas lentes de sol que non eran necesarias. O día era gris, apagado, pero levábaas por costume. Un escudo entre el e o mundo.

Sabía que o recoñecerían. Unha mestura de orgullo e de temor axitábase no seu interior. Gustáballe que o mirasen, que bisbisen o seu nome nos corredores dos aeroportos internacionais. Pero aquel non era un deses momentos, non quería preguntas. Non aquí. Non agora.

Avanzou rápido, co queixo alto, sen se deter. Os seus escoltas, silenciosos como sombras, seguíano de preto.

Un coche negro esperaba. Subiu sen mirar atrás.

O condutor levouno a través da cidade, cruzando rúas elegantes e limpas, moi lonxe do ruído e da crispación de Madrid. Pero a pesar da serenidade suíza, Sánchez non podía relaxarse. Sabía a onde ía. Sabía con quen se ía atopar.

E, sobre todo, sabía cal era o seu papel.

A SOMBRA DE PUIGDEMONT

Era incrible. Inconcibible. E, porén, aconteceu.

Agosto de 2024. Paseo Lluís Companys, Barcelona.

Carles Puigdemont, fuxitivo da xustiza, exiliado en Waterloo, reapareceu da nada. Subiu a un escenario xunto ao Arco do Triunfo, na cidade condal, baixo a mirada atónita de miles de persoas. Non se agochaba. Non se disfrazaba. Non precisaba maleteiros esta vez.

Alí estaba, cos focos sobre el, desafiando a todos. A policía, a Garda Civil, o Goberno.

Durante unha hora, falou de autodeterminación, de patria, de resistencia. Sabía que non lle pasaría nada. E así foi.

Cando rematou o seu discurso, baixou do escenario con calma e desapareceu. Ningunha autoridade o detivo. Ningún corpo de seguridade moveu un dedo.

Horas despois, estaba de volta en Waterloo, riíndose de España. Ríndose de todos.

A mensaxe era clara: xa non era un fuxitivo. España, en mans de Sánchez, concedéralle un salvoconduto invisible. El tiña agora o poder.

A REUNIÓN

Suite privada nun hotel con máis historia ca publicidade. Os grandes acordos internacionais asíñanse en despachos oficiais; as verdadeiras traizóns, en lugares coma este.

Carles Puigdemont chegou primeiro. Sorría coa confianza propia de quen se sabe invulnerable.

Oriol Junqueras chegou despois, corpulento, imperturbable. Cunha presenza solemne, case eclesiástica, parecía un bispo ortodoxo ou un sacerdote de calquera aldea pagès.

E Pedro Sánchez era o seu refén.

—Pedro, Pedro… Qui ets sense nosaltres?(1) —dixo Puigdemont, cun sorriso que mesturaba burla e condescendencia, mentres lle tendía a man e o convidaba a sentar.

Junqueras riu con tranquilidade, coma quen xa ten a partida gañada.

—Un político calquera. Un cadáver político, máis ben. Aínda que, claro, un dels nostres (2), non? Sempre o soubemos, só que ás veces parece que se che esquece…

Sánchez non respondeu. Limitouse a asentir nos momentos oportunos mentres tomaba asento. Levaba anos desempeñando este papel. Sabía que o desprezaban, pero iso non importaba mentres lle garantisen o único que realmente lle interesaba: seguir sendo presidente. Ese era o prezo.

Puigdemont tomou a iniciativa.

—Sigamos co plan. O referendo será o último paso, pero antes temos que facer que pareza inevitable. Hai que seguir debilitando o Estado, transferindo competencias clave. Seguridade, inmigración, facenda… Iso xa está. Ti seguirás facendo ver que te resistes, que é imposible constitucionalmente, pero ao final cederás. Como sempre.

Junqueras interveu cun ton de sabedoría irónica.

—Non necesitamos proclamas, Pedro. Xa temos o control financeiro, o territorio, a narrativa. Só falta a guinda. E, claro, iso farémolo co teu toque tan característico: facendo ver que non é unha cesión, senón unha solución. Como sempre fixeches, non? O imprescindible de sempre, pero que nunca se inmola. Para iso xa estamos nós. Ti, Pedro, es un dels nostres, lembra. Un dels nostres.

Sánchez asinte, sen convicción. Sabe que calquera obxección sería inútil. Está alí para recibir ordes, non para dalas.

Puigdemont inclínase sobre a mesa e, cun sorriso condescendente, dálle dous golpiños na boneca.

—Ben, Pedro, xa te chamaremos cando toque. Que a cousa segue. Venga.

Sánchez aperta os beizos.

Junqueras, ao seu lado, sorrí con certo desprezo nos ollos.

—Ah —di Puigdemont mentres se levanta—, dálle recordos a Illa. Debe de estar desfrutando moito no Palau… aínda que todos sabemos que non manda nin no seu despacho.

Junqueras ri con complicidade.

—Si, si, que nolo coide ben. Pronto necesitarémolo.

A risa de ambos queda flotando no aire mentres Sánchez se levanta, sen responder. Sabe que xa non é máis que un peón nun taboleiro que outros moven ao seu antollo.

Fóra, as luces de Xenebra tremelican na noite. Dentro da habitación, asínase a sentenza dun país.



-------------------------------------------------

(1)   Quen es ti sen nós?
(2)  Un dos nosos

-------------------------------------------------

Nota: Este texto, por suposto, é completamente ficticio. Os personaxes son reais, claro, pero a trama é unha invención total, tan afastada da realidade como un conto de fadas. Non?



“EL MEJOR DEL MUNDO” (Juán Tallón)

by
No comments yet



Juan Tallón mergúllanos nunha historia intrigante cun punto de partida potente: un empresario funerario, Antonio Hitler, obsesionado co éxito, que ve como a súa realidade se esborralla inexplicablemente tras alcanzalo. A premisa é atractiva, e o xogo con identidades paralelas, realidades distorsionadas e saltos no tempo engade complexidade á narración. Porén, aínda que a novela ofrece momentos de gran destreza estilística e situacións que convidan á reflexión, deixa unha sensación de inconsistencia.

A alternancia entre os dous Antonios —o empresario e o director do museo— resulta interesante, pero nalgúns momentos pouco crible. O primeiro, violento, drogadicto e presuntuoso, está sometido aos seus vicios, inseguridades e á sombra do seu pai. O segundo, en aparencia un home culto e respectado, non é máis ca un corrupto cunha boa imaxe pública. Tallón xoga coa ambigüidade e as aparencias, pero a estruturak da novela, con capítulos que oscilan entre ambas realidades, xera máis desconcerto ca profundidade.

A nivel temático, a novela explora a nostalxia, a identidade, as relacións, a fraxilidade e a superficialidade da vida e do éxito. Máis ca un home de negocios ambicioso, Antonio semella un nostálxico atrapado no seu propio pasado. Talvez esa sexa a intención do libro: transmitir o carácter relativo da realidade e a inestabilidade da identidade. Porén, na práctica, a historia ás veces semella desnortada e sen un fío condutor claro. No medio deste caos, Irene, a súa filla, é quizais o único elemento que mantén certa consistencia na súa vida, un punto de ancoraxe nunha realidade que se esborralla.

Un punto a favor é a ambientación, con referencias concretas a Ourense e personaxes recoñecibles na vida real, como cando relata que viu ao expresidente da Deputación, a quen retrata entrando ás agochadas no Hotel San Francisco cunha camisa hawaiana e lentes de sol, ou cando Antonio mantén unha reunión coa directora da Biblioteca Nós. Estes detalles achegan un toque de ironía e reforzan o contraste entre o realismo e a confusión que vive o protagonista.

En definitiva, O mellor do mundo formula cuestións interesantes e conta coa solvencia narrativa de Tallón, pero o seu desenvolvemento deixa unha sensación de desconcerto. A prosa é brillante e os personaxes están ben construídos, pero o conxunto non sempre acada unha cohesión que sosteña a historia.

MAKE CATALONIA GREAT AGAIN

by
No comments yet




O Goberno de Sánchez, refén de Puigdemont: unha cesión máis no seu pacto de supervivencia

O último acordo entre o Goberno e Junts, polo cal Cataluña asumirá competencias en materia de inmigración e control de fronteiras, non é máis ca unha nova entrega na venda progresiva do Estado que Pedro Sánchez está disposto a consumar con tal de se manter no poder. Unha cesión que responde, non a unha necesidade dos cidadáns nin a un interese xeral, senón á aritmética parlamentaria e á chantaxe permanente de Carles Puigdemont.

Dende o golpe fallido de 2017, o independentismo adoptou unha estratexia máis insidiosa pero igual de efectiva: se non poden romper España dun só golpe, farano anaco a anaco. A entrega de competencias en inmigración encaixa perfectamente neste esquema. A Generalitat, que xa actúa coma se fose un Estado dentro do Estado, agora terá aínda máis ferramentas para reforzar o seu relato soberanista. Controlar quen entra e quen sae, decidir sobre as devolucións de inmigrantes e expedir documentos de identidade para estranxeiros en solo catalán non son meros trámites administrativos: son símbolos de soberanía. E Sánchez, na súa desesperación por seguir na Moncloa, volveu cruzar outra liña vermella.

O argumento do PSOE para xustificar este acordo é, cando menos, inquietante. Segundo os socialistas, o 18% da poboación en Cataluña é estranxeira e un 24% naceu fóra, o que xustificaría a necesidade dunha xestión propia da inmigración. Dende cando unha maior presenza de inmigrantes nunha rexión xustifica que esa rexión asuma competencias exclusivas en materia migratoria? De aceptar esta lóxica, calquera comunidade autónoma cunha poboación estranxeira significativa podería reclamar o mesmo trato. Pero non o farán, porque esta cesión non responde a criterios técnicos, senón á presión política dun independentismo que considera que os inmigrantes que chegan a Cataluña non deben ser xestionados polo Estado español, senón pola súa futura “república”.

O máis preocupante de todo isto é o arrecendo supremacista da medida. Resulta irónico que aqueles que pasaron anos denunciando as políticas migratorias de Donald Trump agora exixan un control máis férreo sobre quen pode entrar ou permanecer en Cataluña. A diferenza é que, neste caso, non se trata dun rexeitamento á inmigración en xeral, senón dun filtro de conveniencia: os independentistas deixaron claro en máis dunha ocasión que prefiren aqueles inmigrantes que “se integren” no seu proxecto nacionalista. Non é unha cuestión de dereitos, senón de identidade.

Pero se o contido do acordo xa é escandaloso, aínda o é máis a maneira en que se presenta. A pesar de que numerosos expertos o consideran manifestamente inconstitucional, o Goberno e Junts maquillárono como un simple “acordo de colaboración”, evitando deliberadamente recoñecer a cesión de competencias que realmente supón. Un eufemismo máis na longa lista de trampas lingüísticas ás que o sanchismo nos ten afeitos.

E todo isto chega apenas uns días despois da condonación de 17.000 millóns de euros da débeda catalá, outro agasallo do Goberno aos independentistas. Un xesto que, lonxe de se traducir en estabilidade ou lealdade institucional, non serviu máis ca para reforzar a idea de que a chantaxe funciona. Junts, con Puigdemont manexando os fíos dende Waterloo, segue marcando o rumbo dun Executivo que cada día se parece máis a unha sucursal do separatismo.

Sánchez segue cedendo. Faino coa amnistía, co financiamento, coa xustiza e agora coa inmigración. Cada concesión non é máis ca outro paso na descomposición do Estado. Pero o peor non é que o independentismo continúe a súa folla de ruta; o verdadeiramente escandaloso é que o Goberno de España sexa o seu principal aliado no proceso.

Europa xa está en guerra. Si, en guerra

by
No comments yet


Europa atópase nunha encrucillada histórica. Mentres moitos insisten en que non estamos en guerra porque non hai tropas europeas loitando directamente contra Rusia, a realidade é outra: Europa xa está en guerra. Estáo desde o momento en que financia, arma e respalda política e estratexicamente a Ucraína na súa loita contra Moscova. Estáo porque impuxo sancións económicas sen precedentes, porque rompeu as súas relacións comerciais con Rusia e porque adoptou unha postura de confrontación que a converte, aos ollos de Putin, nun actor belixerante.

O problema é que, aínda que estamos en guerra, non estamos actuando como se o estivésemos. A tibieza dos gobernos europeos, as divisións internas dentro da UE e a falta dunha estratexia clara leváronnos a un escenario perigoso: participamos no conflito, pero sen asumir completamente as súas implicacións. Mentres Rusia mobilizou a súa economía e a súa sociedade para a guerra, Europa segue con debates burocráticos e atrasos na entrega de axuda militar. Canto tempo máis pode sosterse esta incoherencia?

Europa, sempre desexada, sempre indecisa

A situación actual non é nova. Europa foi, ao longo da historia, un continente cobizado, un espazo de riqueza cultural, económica e estratéxica que sempre estivo na mira dos grandes poderes. A súa falta de firmeza á hora de defenderse non é unha novidade. Pasou no século XX, pasou antes e pasa agora.

O mito grego do rapto de Europa ilustra ben esta vulnerabilidade. Europa, na lenda, era unha princesa fenicia cuxa beleza cautivou a Zeus. Para facerse con ela, o deus supremo transformouse nun manso touro branco e, coa súa aparente docilidade, conseguiu que Europa confiase nel. Só cando xa estaba sobre o seu lombo comprendeu a verdade: era un engano, e Zeus levábaa á forza a Creta, lonxe do seu fogar e de calquera posibilidade de resistencia.

Europa, no seu significado mitolóxico e na súa realidade histórica, sempre foi un obxectivo. Non é só unha cuestión de territorios, senón de valores, de influencia, de poder. E como a princesa fenicia, a nosa Europa contemporánea parece incapaz de comprender que está sendo arrastrada sen que a súa vontade importe demasiado. Non ten o control, non toma decisións firmes e segue sendo o botín de quen ten máis visión estratéxica e máis determinación.

Hoxe, o touro xa a tomou e arrástraa cara a un destino incerto. E, como daquela, Europa dubida, teme, non reacciona.

As leccións da historia: a antesala dun conflito maior

Se observamos o pasado, atopamos demasiadas similitudes coas situacións previas ás dúas guerras mundiais. Antes de 1914, Europa estaba dividida en bloques, cunha carreira armamentista en marcha e conflitos rexionais que prefiguraban un choque maior. Hoxe, a OTAN e a UE están aliñadas contra Rusia, mentres Moscova reforza os seus lazos con China, Irán e Corea do Norte. Como na Primeira Guerra Mundial, achegámonos a un punto de ruptura onde un só incidente podería desatar un conflito aínda maior.

O caso da Segunda Guerra Mundial é aínda máis revelador. Nos anos 30, as democracias occidentais enganábanse crendo que podían evitar a guerra cedendo ante Hitler. Cada concesión —Renania, Austria, Checoslovaquia— só fortaleceu a súa posición ata que foi demasiado tarde para detelo sen un custo catastrófico. Acaso non estamos vendo algo semellante con Rusia? En 2014, Occidente permitiu a anexión de Crimea sen maiores consecuencias. Agora, tras dous anos de guerra en Ucraína, seguimos sen unha estratexia clara para frear a expansión rusa.

Trump, China e a nova orde global

Co regreso de Donald Trump á Casa Branca, o panorama xeopolítico xa cambiou radicalmente. Trump non ocultou o seu escepticismo sobre o apoio incondicional a Ucraína e insinuou que Europa debe asumir unha maior responsabilidade na súa defensa. Ao mesmo tempo, hai sinais de que podería tentar atraer Rusia ao seu lado na súa verdadeira gran batalla: a confrontación con China. Se Trump logra romper o eixo Moscova-Pequín, o taboleiro global cambiaría por completo. Pero se fracasa, o conflito entre bloques endurecerase aínda máis.

En calquera caso, Europa non pode seguir esperando pasivamente a ver que decide Estados Unidos. Debe asumir que o mundo entrou nunha fase de confrontación global e que xa non é suficiente con sancións ou axudas parciais. Se queremos defender os nosos valores e a nosa seguridade, debemos actuar en consecuencia.

Europa debe espertar

É hora de deixar de finxir que non estamos en guerra. Estamos, e seguir actuando como se non o estivésemos só nos debilita. Europa debe abandonar a súa indecisión, reforzar a súa capacidade militar e preparar a súa sociedade para un escenario que, nos guste ou non, xa está en marcha. A historia ensinounos que a inacción só conduce ao desastre. E hoxe, como no pasado, o prezo de non facer nada podería ser demasiado alto.

Se Europa non quere ser, unha vez máis, a princesa raptada da historia, debe espertar antes de que novos touros a leve demasiado lonxe.

“EL SABUESO DE LOS BASKERVILLE” (Arthur Conan Doyle)

by
No comments yet


Acabo de ler esta novela, unha das novelas de misterio máis icónicas da literatura. Non é casualidade que autores como Pérez-Reverte a sitúen entre os cumios do xénero xunto con “O asasinato de Roger Ackroyd” de Agatha Christie e “Os crimes da rúa Morgue” de Edgar Allan Poe.

Máis alá do seu innegable valor dentro da novela negra clásica, este libro é unha mestura perfecta de misterio e terror, cunha atmosfera inqueda que che atrapa desde o primeiro momento. A ambientación nos páramos de Devonshire, envoltos en néboa e supersticións, crea un escenario ideal para a intriga.

A presencia de Sherlock Holmes confirma o carisma inesgotable deste personaxe. Aínda que durante boa parte da novela a investigación recae no doutor Watson, a presenza do detective é constante e, como sempre, a súa brillantez acaba impoñéndose no desenlace.

É unha obra impecablemente escrita, cun ritmo áxil e unha elegancia clásica que lembra á literatura de aventuras que moitos liamos na adolescencia. Unha historia que, a pesar do tempo transcorrido desde a súa publicación en 1902, segue sendo unha auténtica gozada.


#boaslecturas #lecturasangel2025

“OTRA VIDA POR VIVIR” - (Theodor Kallifatides)

by
No comments yet


“Otra vida por vivir” de Theodor Kallifatides é unha obra que deslumbra pola súa honestidade, a súa profundidade e a súa beleza. A través dunha narración aparentemente errática, pero que pouco a pouco se centra nos grandes temas da existencia, o autor ofrécenos unha meditación persoal sobre a literatura, a emigración, a identidade e o paso do tempo. É un libro que, sen artificios nin piruetas retóricas, consegue conmover e facer reflexionar cunha claridade admirable.

Kallifatides introdúcenos no seu propio dilema: a perda do seu espazo de escritura e a súa loita interna coa creación literaria, que o leva a cuestionarse se aínda ten algo que dicir. A escritura, que sempre fora o seu refuxio, de súpeto convértese nun reto. Pero máis aló da súa crise persoal, o autor abre o abano a cuestións universais: a democracia e as súas paradoxas, a liberdade de expresión e os seus límites, o desarraigamento do emigrante e a añoranza dun fogar que xa non existe. A súa visión é sabia, ás veces nostálxica, pero sempre lúcida e profundamente humana.

Un dos aspectos máis fascinantes do libro é a maneira en que Kallifatides reflexiona sobre a lingua. Despois de décadas escribindo en sueco, regresa ao grego para escribir esta obra, pechando así un círculo vital e literario. Esa decisión permítelle explorar con maior profundidade o peso da memoria e a pertenza. Os seus recordos da infancia en Grecia, a hospitalidade da súa xente, o contraste coa Europa actual e a transformación da pobreza en algo deshumanizado e repulsivo interpelan e obrígannos a mirar o mundo con outros ollos.

O libro tamén deslumbra pola súa capacidade de formular preguntas esenciais sen necesidade de dar respostas pechadas. Como envellecemos dignamente? Como conciliamos a nosa identidade cos cambios do mundo? Que significa realmente a liberdade? Na súa reflexión sobre a democracia, Kallifatides advirte con claridade sobre os seus riscos: as liberdades poden autodestruírse se non se exercen con responsabilidade. E nunha época onde a liberdade de expresión parece reducirse ao dereito a ofender, recórdanos que a verdadeira comunicación require respecto e escoita mutua.

Ao longo da obra, hai unha presenza discreta pero fundamental: a súa esposa. Ela representa o apoio incondicional, o espazo compartido, o amor que sostén sen asfixiar. É un testemuño silencioso do que significa construír unha vida en parella ao longo dos anos.

En definitiva, “Otra vida por vivir” é un libro precioso. O seu delicado arco narrativo, o seu ton pausado pero intenso, e a súa mestura de reflexión, memoria e compromiso convérteno nunha xoia literaria. Kallifatides ofrécenos unha clase maxistral sobre a existencia, o desarraigamento e a busca de sentido, sen solemnidade nin grandilocuencia, pero cunha fondura que deixa pegada. Unha lectura moi asconsellable.

“CREMATORIO FRÍO” (József Debreczeni)

by
No comments yet

“Crematorio frío” é un testemuño estremecedor sobre a barbarie do nazismo e a deshumanización extrema que József Debreczeni, xunto con moitas outras persoas, sufriu nos campos de concentración e, especialmente, no campo-hospital de Dörnhau (o Crematorio Frío). O seu relato, marcado por un estilo conciso e sen sentimentalismos, sumerxenos nun escenario de horror difícil de comprender desde calquera perspectiva (incluída a da estratexia bélica). A obra non só denuncia, senón que tamén evidencia a delgada liña entre a civilización e a barbarie, mostrando como a tortura –física e moral– desposúe as persoas da súa humanidade.

O máis impactante deste libro é a súa ollada íntima e persoal, que vai máis aló da historia colectiva para poñer rostro e voz a quen viviron este inferno. A pesar de que o Holocausto foi amplamente documentado na literatura e no cine, Crematorio frío segue a ser un testemuño necesario, que sacode ao lector e lle lembra a importancia da memoria.

A pesar da súa dureza, este libro é moi, moi recomendable.

“ESTO ES TODO” (Marguerite Duras)

by
No comments yet



Este libro de Marguerite Duras, unha das escritoras máis icónicas do século XX, é unha despedida literaria íntima e conmovedora. Cun estilo fragmentado e poético, Duras reflexiona sobre a escrita, o amor e a morte. “Parece ser que teño talento. Agora xa me afixen”, di sobre o seu oficio, asumíndoo coa naturalidade de quen xa non precisa explicacións. O seu amor por Yann Andréa tradúcese na urxencia de permanecer: “Amareite ata a miña morte. Vou tentar non morrer demasiado cedo”. Pero se o amor se esvae, queda a literatura: “Encamíñaste alí, directamente cara á soidade. Eu, non, teño os libros”. Este último testemuño de Duras é un legado breve pero poderoso, unha lectura para quen busca a verdade absoluta na literatura.

LOS NUEVOS LEVIATANES (John Gray)

by
No comments yet




Un libro profundamente intelixente e ácido, aínda que non coincido con todo o que propón. Desde a súa primeira páxina, o autor cuestiona a crenza de que a historia humana avanza cara a un progreso constante. Gray, co seu pesimismo característico, pon en evidencia que o optimismo liberal que predominou tras a caída do muro de Berlín é máis ben unha ilusión.

Este libro parte da visión sobre o estado, a sociedade e o home de Hobbes, quen, a pesar da crítica constante que recibiu, segue sendo relevante hoxe en día para desenmascarar as futilidades políticas e éticas da nosa época. Neste sentido, Os novos talibáns reflexiona sobre como, en vez de avanzar cara unha sociedade máis racional e libre, estamos sendo testemuñas da resurrección dos autoritarismos, que parecen ofrecer certezas nun mundo sumido na incerteza.

O enfoque de Gray propón unha visión máis realista e desengañada da natureza humana, recoñecendo que somos guiados máis por impulsos e emocións que pola razón. Ademais, ten unha visión escéptica sobre o progreso. Se ben estou de acordo en que a historia non é lineal e pode repetirse en ciclos, creo que existen espazos para a mellora e a evolución moral, aínda que non de maneira tan idealizada como moitos pensan.
En definitiva, a pesar das nosas diferenzas de enfoque, paréceme que este libro é unha lectura esencial, sobre todo para aqueles que se senten cómodos coas certezas do orde liberal actual. Gray invítanos a mirar de fronte os “novos talibáns” que están xurdindo, a cuestionarnos se realmente somos responsables, dalgún xeito, da súa aparición, sexa por acción ou omisión. Por todo isto, recoméndoo, xa que propón interrogantes que merecen ser explorados.

“PENSAR RÁPIDO, PENSAR DESPACIO” (Daniel Kahneman)

by
No comments yet


Khneman, pai da psicoloxía conductista e premio Nobel de Economía, ofrécenos unha exploración sobre como funciona a nosa mente e como tomamos decisións. O seu enfoque xira arredor de dous sistemas de pensamento: o Pensamento 1, rápido e intuitivo, e o Pensamento 2, lento e racional. A través desto, desmonta moitas das nosas certezas e amosa como os nosos prexuízos inflúen en decisións clave, desde a planificación financeira ata a asunción de riscos.

Un dos acertos do libro é a súa claridade ao trasladar conceptos complexos a exemplos cotiáns (hai moitos). O autor demostra que non somos tan racionais como pensamos e que a confianza no noso xuízo é, en gran medida, unha ilusión. Pareceume especialmente interesante a súa idea de que a seguridade nunha crenza non implica a súa veracidade, senón só a coherencia da historia que nos contamos.

Aínda así, algúns capítulos fixéronseme densos, os relacionados coa psicoloxía, mentres que os de economía ou socioloxía resultáronme máis amenos. Pero incluso nos momentos máis áridos, o libro sorprende e fai reflexionar.

En definitiva, este ensaio desafía a nosa percepción da racionalidade e obríganos a cuestionar se realmente somos donos das nosas decisións. Non é unha lectura lixeira, pero si enriquecedora. Kahneman fainos pensar sobre como pensamos, e ese exercicio, aínda que incómodo, é imprescindible.

“UN DÍA EN LA VIDA DE ABED SALAMA” (Nathan Thrall)

by
No comments yet




“Un día na vida de Abed Salama” é un libro que me impactou profundamente (e que devorei con ansia). Nathan Thrall consegue crear unha obra que non só é desgarradora, senón tamén necesaria para comprender o contexto humano detrás do conflito palestino-israelí. A través dunha traxedia aparentemente local —o accidente dun autobús escolar que custou a vida a varios nenos palestinos—, o autor lévanos por un labirinto de inxustizas, burocracia e desigualdade que define a vida cotiá de millóns de persoas en Cisxordania.

O que máis me enganchou foi a maneira en que Thrall transforma un feito concreto nunha radiografía social e política. Dende o horror e a desesperación de Abed Salama, un pai buscando noticias do seu fillo nun sistema que o oprime en cada paso, ata a descrición das barreiras físicas e mentais que separan palestinos e israelís, o libro somérxete nunha atmosfera de claustrofobia e violencia. É imposible non sentir a ansiedade e a dor dos personaxes, que viven baixo un réxime que converte o cotián nun desafío constante.

Se o inicio é duro, co accidente e a angustia que consume a Abed, o final é aínda máis impactante. Ademais de ser clarificador, deixa ao lector cunha sensación de dor e rabia inevitables. A claridade coa que Thrall expón as inxustizas e o sufrimento non deixa espazo para a indiferenza. Ao rematar, é imposible non sentir un baleiro emocional, unha mestura de impotencia e indignación ante unha realidade tan inxusta e esmagadora.

A pesar das dificultades iniciais cos nomes e as transliteracións, a narrativa atrapoume por completo. Thrall non se limita a expoñer os feitos; constrúe unha historia que respira humanidade. Os personaxes, coas súas loitas e a súa resistencia, son a alma desta obra. Ao rematar o libro, queda unha sensación de impotencia, pero tamén unha comprensión máis profunda dunha realidade que moitas veces se reduce a cifras ou titulares. Aquí, as vidas individuais teñen nome, rostro e emocións.

Recomendo este libro a calquera que queira entender non só o conflito de Oriente Próximo, senón tamén como as traxedias individuais reflicten as inxustizas estruturais dun sistema. É un relato duro, conmovedor e necesario. Se aínda non o liches, non agardes máis. É unha obra que te deixará marcado.

O PSOE e Pedro Sánchez e a destrución metódica das bases democráticas

by
No comments yet



Hai algo inquietante na forma en que Pedro Sánchez e o seu goberno fixeron política nestes anos. Non é só o que fan, senón como o fan. Non é só o que din, senón como o din. Sánchez converteuse nun prestidixitador político, un ilusionista que constrúe un relato mentres destrúe, ladrillo a ladrillo, as bases mesmas da democracia. E faino cun sorriso cínico, cunha man tendida mentres a outra desmantela os contrapesos institucionais, despreza os límites do poder e sementa unha división social que nos converte en inimigos uns dos outros.

O último truco deste mago político foi a proposta do PSOE de limitar as “accións xudiciais abusivas”, que, baixo o pretexto de evitar querelas infundadas, busca blindar ao propio Sánchez e ao seu entorno fronte ás múltiples sospeitas que os acosan. Ministros, exministros, familiares directos como a súa muller e o seu irmán, todos están no centro de escándalos que calquera goberno democrático afrontaría con transparencia e responsabilidade. Pero aquí non. Aquí lexislase para protexerse, para silenciar, para desactivar calquera ameaza xudicial futura.

Non é un caso illado. É un capítulo máis dunha novela negra na que o poder se exerce sen respecto polas regras do xogo, cun desprezo calculado cara ás institucións e un cinismo que non deixa espazo para o debate honesto. Vexamos o resto da trama.

A xustiza como inimiga

Desde o principio, Sánchez e o seu goberno identificaron o poder xudicial como un obstáculo, non como un piar do Estado. A reforma do Consello Xeral do Poder Xudicial (CGPJ) para limitar as súas competencias mentres non se renovaba a súa composición foi o primeiro movemento nesta dirección. Despois veu a presión sobre o Tribunal Constitucional, cunha reforma exprés deseñada para acelerar a elección de maxistrados afíns ao goberno. Todo isto envolto nunha narrativa que acusa os xuíces de parcialidade ideolóxica, deslexitimizándoos ante a cidadanía.

Pero a xoia da coroa foi o pacto cos independentistas cataláns para garantir a investidura de Sánchez. Aquí non houbo nin disimulo. Ofreceuse unha amnistía para os responsables do “procés” a cambio de votos, unha medida que non só vulnera a igualdade ante a lei, senón que lexitima a desobediencia institucional e desarma o Estado fronte a futuros desafíos secesionistas.

E neste xogo cos cataláns, un dos elementos máis escuros é o chamado “financiamento singular”. Baixo este termo escóndese un trato económico privilexiado que coloca a Cataluña nunha posición de vantaxe respecto ao resto das comunidades autónomas. Este acordo, claramente dirixido a satisfacer as demandas dos partidos independentistas, rompe o principio de igualdade entre os territorios. En España, con Sánchez de presidente, non todos somos iguais ante a lei nin no que respecta ao financiamento. A mensaxe é clara: os que atacan o conxunto do Estado, pero teñen os votos necesarios para presionar e chantaxear ao goberno, obteñen privilexios, mentres o resto da cidadanía queda relegada. O resto somos de segunda clase.

A polarización como estratexia

Mentres todo isto ocorre, Sánchez utilizou unha estratexia que resulta tan eficaz como perigosa: a polarización empregando a mentira (coma Trump). En lugar de gobernar para todos, fomentou o enfrontamento entre distintos sectores da sociedade, dividindo á cidadanía en bandos irreconciliables. Cada reforma, cada declaración, cada medida parece deseñada non só para resolver un problema, senón para xerar un inimigo, un “outro” ao que culpar.

A Lei de Memoria Democrática é un bo exemplo. O que podería ser unha ferramenta para a reconciliación histórica converteuse nun instrumento de confrontación, impoñendo unha visión ideolóxica que divide en lugar de unir.

E non esquezamos a Lei do “Só si é si”, un desastre lexislativo que permitiu a redución de condenas para agresores sexuais xa sentenciados. Lonxe de asumir responsabilidades, o goberno optou por culpar á oposición, aos xuíces, a calquera menos a si mesmo, aumentando aínda máis a crispación social.

A prensa como inimiga

Nun sistema democrático, a prensa é un contrapoder esencial. Pero para Sánchez e o seu equipo, os medios de comunicación críticos son inimigos aos que hai que sinalar e desacreditar. Desde os ataques directos a xornalistas ata a instrumentalización de RTVE e outros medios públicos, o goberno demostrou un desprezo alarmante pola liberdade de prensa.

O resultado é un clima de intimidación que erosiona un dos piares fundamentais da nosa sociedade. Porque cando os xornalistas temen informar e a cidadanía non confía nos medios, a democracia perde a súa capacidade de autorrevisión.

O decreto-lei como norma

Por se todo isto fose pouco, Sánchez converteu o decreto-lei na súa ferramenta favorita de goberno, evitando o debate parlamentario e os controis democráticos que deberían acompañar calquera decisión de calado. En lugar de consensuar, impón. En lugar de dialogar, decreta. A isto engádese o desprezo evidente ao Congreso, a cámara de representación de todos os españois, onde nunca responde ás preguntas da oposición e onde, a maioría das veces, insulta e despreza.

Unha democracia en risco

Todo isto lévanos a unha conclusión inquietante: Sánchez non está gobernando, está desmontando. Faino coa habilidade dun arquitecto ao revés, quitando unha viga aquí, un piar alá, ata que o edificio parece intacto pero está baleiro por dentro.

E faino mentindo. Mentindo sobre as súas intencións, mentindo sobre as consecuencias dos seus actos, mentindo sobre os problemas que afronta o país. Pero as mentiras non son o peor. O peor é a fractura que deixa tras de si, o enfrontamento entre cidadáns, o desprezo polas institucións, o ataque sistemático aos fundamentos da nosa sociedade.

Se non detemos esta deriva, se non recuperamos o respecto polas regras do xogo, pronto atoparémonos vivindo nunha democracia que só existe de nome. E entón, quizais, xa sexa demasiado tarde.

Este mércores, no primeiro acto conmemorativo da morte de Franco (aínda faltan 11 meses para os 50 anos do seu falecemento e dous anos para a chegada da democracia), Sánchez alertou de que “a ditadura pode volver ocorrer” e que “os que cantan as virtudes do autoritarismo queren que esquezamos estas cousas”. Non, non esquecemos. De feito, este texto non é máis que un humilde recordatorio de todo iso. Todo o que Sánchez está facendo contra o noso sistema democrático. #PSOE #PedroSanchez

“EL CÍRCULO” (Dave Eggers)

by
No comments yet

“El Círculo” é un libro cunha premisa interesante que aborda temas relevantes como a invasión da privacidade, o poder das grandes corporacións tecnolóxicas e o impacto das redes sociais nas nosas vidas. Porén, a pesar do potencial do tema, o desenvolvemento da novela deixa moito que desexar.

Os personaxes son planos e carentes de profundidade, o que dificulta conectar con eles ou interesarse polos seus dilemas. As situacións na trama acontecen sen unha xustificación sólida, dando a impresión de que o autor as utiliza só como escusa para expoñer a súa visión crítica do mundo dixital e non para dar forma a unha trama mínimamente consistente. Isto agrávase co estilo narrativo, que se volve repetitivo e monótono ao centrarse en describir as tarefas laborais da protagonista ou as súas interaccións nas redes sociais, algo que rapidamente se fai aburrido.

Aínda que a novela intenta reflexionar sobre temas importantes como a manipulación, o populismo, a falta de pensamento crítico e os perigos do control corporativo, faino dun xeito superficial e pouco literario. Ademais, moitas das ideas que poderían ter sido provocadoras no 2013, cando se escribiu o libro, agora resultan obsoletas ou superadas polos avances tecnolóxicos e sociais actuais.

En resumo, “El Círculo” é un exemplo dunha boa idea mal executada. Plantexa un tema importante e relevante, pero falla no seu desenvolvemento narrativo e na capacidade de transmitir unha mensaxe profunda ou impactante. Unha oportunidade desperdiciada que deixa máis frustración ca satisfacción.

oscuroabismo. Con la tecnología de Blogger.