“EL VERANO EN QUE MI MADRE TUVO LOS OJOS VERDES” (Tatiana Tibuleac)

by
No comments yet




Recomendáronme este libro con gran entusiasmo. Describírono como unha lectura intensa, transformadora, un texto fermosísimo, así que cheguei a el con altas expectativas. Non me decepcionou. É unha novela breve pero poderosa, que aborda temas duros cunha sensibilidade inesperada.

A historia parte dunha premisa incómoda: Aleksy, un adolescente marcado pola violencia e o resentimento, é levado pola súa nai a pasar un verán xuntos en Francia. Aos poucos días, ela revélalle que ten cancro e que probablemente ese será o seu último verán. O que podería terse convertido nun drama previsible ou sensiblero transfórmase nunha exploración complexa dos vínculos familiares e da dor, narrada con crudeza e beleza a partes iguais.

É un libro que fala da morte e da vida, e de como unha e outra están fondamente entrelazadas. Como lle di a nai ao seu fillo: “Solo piensas en la muerte cuando te mueres, Aleksy, solo cuando te mueres, y eso es una tontería, una inmensa tontería. Porque, en lugar de todos sus sueños, la muerte es lo más probable que va a sucederle a un individuo. De hecho, lo único que le va a suceder con toda certeza”

O personaxe do fillo está cheo de rabia, especialmente cara á súa nai, á que mesmo desexa morta. A súa visión do mundo, marcada pola perda, o abandono e a incomprensión, non deixa espazo para o afecto. A nai, pola súa parte, carga con culpas e fracasos, pero nunca se victimizou. O que se desenvolve entre eles non é tanto unha reconciliación como un intento lento e torpe de mirar ao outro con novos ollos. O cambio non é repentino nin redentor, pero si auténtico.

Sorprendeume a maneira en que Tatiana Tibuleac consegue equilibrar a violencia emocional do relato con pasaxes dunha beleza serena, case poética. A vida na aldea francesa, os obxectos cotiáns, os momentos aparentemente insignificantes convértense en pausas de humanidade. Sen caer na idealización, a autora atopa refuxio na sinxeleza, en contraste coa intensidade dos sentimentos.

A prosa é directa, fragmentaria, con frases breves que golpean. Pero tamén hai espazo para imaxes líricas que xorden como raios de luz no medio da dor. A narración, contada dende o recordo, dálle ao relato un aire de confesión madura, de axuste de contas co pasado, aínda que sen resentimento.

É unha novela que incomoda, emociona e fai reflexionar. Non ofrece respostas fáciles —de feito, non ofrece ningunha— nin pretende resolver todo. Pero amosa, con honestidade, como aprender a gozar da vida e a valorar aos que temos preto. Aínda que persoalmente me custa aceptar os xiros bruscos na vida das persoas, esta historia fai que te preguntes que é o que realmente valoramos na vida… e que non.

Un libro interesante, un libro agradable de ler.

NON VES QUE É O QUE QUEREN?

by
No comments yet



Ás veces, os políticos sitúanse en polos ideolóxicos opostos, pero os seus discursos revelan coincidencias sorprendentes. É o caso dos recentes artigos publicados en La Región por Rosendo Luis Fernández (deputado provincial do PP e presidente do INORDE) e Álvaro Vila Araujo (alcalde de Taboadela, voceiro socialista na Deputación de Ourense e secretario provincial do PSdeG-PSOE en Ourense). Aínda que se presentan como antagonistas, ambos recorren á mesma estratexia: enxalzar os supostos logros propios e botar toda a culpa sobre o adversario, sen asumir nin unha mínima parte de responsabilidade nos problemas que denuncian. 

¿La economía del cohete?

Rosendo Fernández carga contra o relato triunfalista do Goberno sobre a economía, preguntándose como se pode falar dun “foguete económico” mentres Ourense segue á cabeza dos indicadores de pobreza e entidades como Cáritas están desbordadas. Neste punto non lle falta razón: existe unha fenda evidente entre as cifras macroeconómicas e a realidade cotiá de moitas familias. Pero o que omite é que o PP, o seu partido, foi protagonista durante décadas na xestión pública que contribuíu a esa situación: envellecemento, despoboamento, desindustrialización… O deterioro non comezou onte. 

Desde a esquerda, Álvaro Vila responde con dureza, acusando a Rosendo Fernández de cinismo e sinalando o fracaso de modelos clientelares como o que representa o INORDE — organismo que preside o propio Rosendo —, ao que lle atribúe ter consumido millóns sen transformar a economía local. Cita a perda de máis de 130.000 habitantes en medio século como proba do fracaso estrutural. Pero o seu discurso, aínda que ben articulado, tamén require importantes matices. 

O cinismo na política ourensá

Moitos dos logros económicos que Álvaro Vila parece atribuír ao actual Goberno central son, en realidade, resultado de inercias pasadas e de factores externos. Unha parte significativa do crecemento recente do PIB débese a reformas estruturais realizadas en etapas anteriores —como a reforma laboral de 2012, durante o goberno de Rajoy— ou ao contexto europeo favorable: baixos tipos de xuro, estímulos do BCE e transferencias da UE. Lonxe de ser froito dunha estratexia transformadora propia, o crecemento sostense nun modelo baseado no consumo público, na débeda e nos fondos europeos, que, lamentablemente, non se traduciron nunha economía máis competitiva nin nun cambio estrutural real, tal como se anunciara no seu momento. Cómpre lembrar, ademais, que levamos dous anos sen orzamentos e un terceiro en camiño con expectativas similares. Presumir de economía resulta, cando menos, bastante curioso. 

A isto súmanse as crecientes dúbidas sobre a sustentabilidade do modelo actual. A presión fiscal aumentou, sen que iso se teña traducido en melloras palpables nos servizos públicos como a sanidade, a educación, o transporte ferroviario ou os modelos produtivos. Créanse novos impostos —ás grandes fortunas, ás plataformas dixitais, ás enerxéticas— que distorsionan o investimento e xeran incerteza. Mentres tanto, aliméntase un relato baseado nunha redistribución máis simbólica e propagandística ca efectiva, que acaba prexudicando máis ás clases medias e traballadoras ca aos grandes capitais. Todo isto, lonxe de ser xustiza social, convértese para moitos nunha forma de dependencia do Estado, máis que nun verdadeiro empoderamento cidadán. 

E a todo isto engádese o máis preocupante: a deixadez, o inmobilismo e o silencio dos nosos representantes cando máis falta fan, cando —creo eu— é precisamente a súa obriga e compromiso alzar a voz. Agás, claro está, que se limiten a repetir o que se lles indica desde arriba. Cando os nosos dereitos, as nosas leis, as nosas institucións —e, con elas, o noso futuro— se manipulan, se negocian e se mercadean nos despachos por un feixe de votos, onde están eles? Cando se xoga co equilibrio territorial e se intercambian favores en nome dunha gobernabilidade sen principios, quen defende a provincias como a nosa? Cando a despoboación se agrava e a actividade produtiva se afunde, por que calan ou, peor aínda, obedecen dócilmente aos “popes” dos seus partidos? É descorazonador. É indignante. 

Por iso preocupa que ambos dirixentes, nas súas respectivas intervencións, repitan un patrón moi semellante: falar só do que incomoda ao adversario e calar aquilo que compromete o propio partido. Rosendo Fernández ignora o papel do INORDE nesta historia de estancamento; Álvaro Vila omite os “cambios de criterio” do Executivo ao que representa, incluídos pactos cuestionables, cesións políticas e unha presión fiscal que asfixia sen transformar. 

A política provincial e estatal caeu na trampa dos relatos prefabricados, os reproches cruzados e a ausencia case total de autocrítica. E iso ten consecuencias: mocidade que marcha, proxectos que se eternizan, servizos que se precarizan, infraestruturas que non chegan. Fartura, desilusión e, como resultado, un deterioro social e democrático cada vez máis evidente. E, sobre todo, unha cidadanía que comeza a desconfiar non só dos políticos, senón da posibilidade mesma dun cambio real. 

Nun punto, Rosendo Fernández e Álvaro Vila coinciden: ambos denuncian —cada un á súa maneira— a fenda entre o relato oficial e a realidade. Pero o que deberían compartir non é só a crítica, senón o compromiso de construír algo distinto. De asumir responsabilidades propias. De atreverse a formular reformas serias, profundas e duradeiras. Eles, e os seus partidos. Non discursos de ocasión nin propaganda partidaria. 

Queremos menos cinismo e máis compromiso. Porque a economía non despega se non aterra nos fogares. Porque non é xusto culpar sempre ao outro cando un tamén levou o timón. 

E si, tamén os cidadáns debemos asumir parte da culpa: por mirar cara a outro lado, por non esixir máis, por non esixírmonos máis, por resignármonos. Pero esa responsabilidade compartida non pode servir de escusa para seguir adiando as decisións que realmente importan. 

Teño a sensación —en realidade, a certeza— de que o que moitos políticos buscan é gañar adeptos ás súas posicións e inimigos encarnizados das contrarias, sen admitir a alternancia. E, polo tanto, sen defender un dos principios básicos de calquera democracia. Buscan seguidores (moi ao estilo das redes sociais), porque saben que un gran número deles defenderá a súa posición á marxe de calquera feito, argumento ou idea que contradiga o relato oficial do seu bloque. 

Pois niso estamos.






“EL HOMBRE DE NINGUNA PARTE” (Aleksandar Hemon)

by
No comments yet



“El hombre de ninguna parte” é unha novela profundamente desconcertante e, ao mesmo tempo, emocionalmente poderosa. Aleksandar Hemon consegue construír un retrato fragmentado, elíptico e cheo de ecos de Jozef Pronek, un protagonista que parece vivir suspendido no limbo do exilio, da nostalxia e da incerteza. O que máis me impresionou desta obra é a súa capacidade para retratar o esborrallamento dun mundo —tanto interior como xeopolítico— a través de detalles mínimos, escenas aparentemente banais e diálogos que agochan máis do que din.

Pronek non é un heroe convencional: é un mozo bosníaco atrapado nos Estados Unidos ao estoupar a guerra de Sarajevo, e a súa vida convértese nun lento vagar por traballos precarios, amizades efémeras e relacións incompletas. Móvese por lugares tan dispares como Sarajevo, Kiev e Chicago, pero nunca semella estar realmente en ningún sitio. Esa sensación constante de desprazamento, de desarraigo, de non pertencer, atravesa toda a novela como unha néboa.

Fascinoume como Hemon mestura o real co imaxinado, como alterna voces, tempos e puntos de vista para compoñer unha especie de crebacabezas narrativo que esixe do lector unha participación activa. Cada capítulo ten un ton e unha perspectiva distinta, e ás veces un sente que Pronek se vai esvaendo, que se escapa entre os dedos xusto cando cremos comprendelo. É un personaxe doce, torpe, irónico, pero tamén fondamente ferido, aínda que raramente o diga de forma directa.

Un dos elementos máis potentes da novela é a presenza constante —mais nunca explícita— da guerra dos Balcáns. Está aí, como un murmurio, como un peso que non se nomea de todo, pero que impregna cada páxina. Insinúase nunha conversa cun serbio sobre unha pensión impagada, nunha carta familiar, nunha nova afastada. Esa distancia entre o horror da guerra e a cotianidade do exilio xera unha tensión sutil e devastadora.

O idioma, ademais, xoga un papel esencial. O inglés de Pronek está cheo de interferencias, de malentendidos, de silencios que din moito máis ca as palabras. Hemon, que tamén escribe nunha lingua adoptiva, utiliza esa tensión lingüística para subliñar o tema da identidade inestable, fragmentada.

Hai momentos que me resultaron especialmente reveladores, como aquela escena na que Pronek, tras visitar alguén mentres traballaba para Greenpeace, di que o seu fogar “está onde haxa un charco no que poida ver se chove”. É unha imaxe poética, melancólica, que resume moi ben a súa condición errante.

O libro é esixente, sen dúbida. Por momentos cústame seguilo: salta entre épocas, lugares, personaxes, narradores… Pero esa dificultade forma parte da súa esencia. Obríganos a asumir a mesma confusión e desorientación que vive o protagonista. De feito, a novela xeroume sensacións contraditorias, moitas veces incómodas: dor, marxinalidade, suciedade, desorde, mesmo tolemia. E, paradoxalmente, gustoume por iso mesmo.

Hai unha escena ao final, case absurda, case tráxica, na que Pronek e a súa parella intentan cazar un rato. Pronek, frustrado, berralle a súa parella: “¡Chama á maldita policía! ¡Fai que me boten deste puto país!”. Para min, ese estouro é o punto de ebulición de todo o que viña acumulando: a loita constante por atopar un lugar onde encaixar, por entender quen é, por facer algo que realmente o encha. Esa escena, tan doméstica e ao tempo tan simbólica, pareceume o resumo perfecto do libro.

No fondo, El hombre de ninguna parte lembroume a un sevdalinka bosníaco ou a unha vella canción de blues: chea de tristura, de beleza melancólica, de historias que non rematan de pecharse. É unha novela especial, complexa, e fondamente humana. Non dá respostas claras, pero deixa moitas preguntas a resoar no lector.

TRES CANTOS FÚNEBRES POR KOSOVO (ISMAÍL KADARÉ)

by
No comments yet



Este pequeno pero poderoso libro de Ismaíl Kadaré, escrito en 1998, parte da batalla de Kosovo en 1389, un episodio decisivo na historia dos Balcáns. A través da recreación da invasión otomá, o autor explora as raíces profundas dun conflito que se repite, case como un eco trágico, ao longo dos séculos nesta rexión castigada pola historia. 

A batalla é o punto de partida, pero o que realmente interesa a Kadaré non é só o feito militar, senón a súa mitificación, a súa persistencia na memoria colectiva e, sobre todo, a súa capacidade para explicar as fracturas culturais e relixiosas que seguen marcando os pobos dos Balcáns. A derrota da coalición cristiá —composta por serbios, albaneses e romanos— fronte ao sultán Murat non só inaugura a ocupación otomá, senón que serve de metáfora dun trauma que nunca rematou de pechar. 

Un dos aspectos que máis me gustou do libro é o último capítulo, sen dúbida o máis potente e simbólico, onde o corpo do sultán Murat é transportado de volta a Anatolia, mentres que as súas vísceras quedan enterradas no campo de batalla. Esa sangue que queda na terra é un símbolo fortísimo: fala do enraizamento do conflito, do legado inevitable da guerra, da memoria que fermenta baixo os pés dos vivos. 

Especial interese ten tamén a relación entre dous xoglares —un serbio e un albanés— que, despois da derrota, seguen co seu oficio de cantar a historia. A súa relación non é exactamente cordial, pero si representativa: ambos conservan nas súas cantigas o resentimento, as diferenzas, os relatos contrapostos que separan aos seus pobos. Kadaré retrata, a través deles, como a cultura tamén pode ser campo de batalla, e como as feridas do pasado se perpetúan a través das palabras. 

O que me chamou especialmente a atención é como, a pesar de estar ambientado no século XIV, o libro fala tamén da Europa do noso tempo. Esa Europa dividida, lenta, burocrática, con dificultade para actuar con unidade e decisión no escenario internacional. Tres cantos fúnebres por Kosovo é tamén unha ollada crítica ao fracaso europeo á hora de comprender ou xestionar os seus propios conflitos internos. 

En definitiva, é un libro curto —apenas un cento de páxinas— pero de lectura intensa e chea de matices. Escrita cunha linguaxe poética e poderosa, esta obra serve tanto como reflexión histórica coma advertencia contemporánea. Agradezo moito a Cris por prestarme este libro e compartirme non só o exemplar, senón tamén o seu amor polos libros e a súa sabedoría lectora. Grazas a ela, descubrín un autor ao que quero seguir lendo

“UN CABALLERO EN MOSCÚ” - AMOR TOWLES

by
No comments yet

Acabo de rematar "Un caballero en Moscú", de Amor Towles, e confeso que me invade unha certa melancolía por chegar ao final dunha novela tan exquisita. Poucas veces se atopa un libro cunha combinación tan afinada de beleza literaria, fondura temática e elegancia narrativa. É unha obra fermosísima, delicada e sutil, que consegue atraparte non pola espectacularidade dos acontecementos, senón pola forma en que se desprega a vida mesma, na súa expresión máis cotiá e, ao tempo, máis transcendental.

A trama, centrada no conde Alexander Rostov —Sasha para os íntimos—, que tras un xuízo bolchevique é condenado a arresto domiciliario no Hotel Metropol de Moscova, permítelle a Towles despregar un universo en miniatura onde cada xesto, cada almorzo, cada conversa ten peso, sentido e graza. Ao longo das páxinas, somos testemuñas de como ese confinamento forzado se converte nunha viaxe interior. E o que comeza como unha reclusión case absurda acaba revelándose como un espazo fértil para a amizade, o amor, a beleza e a dignidade.

O personaxe do conde é dunha fondura encantadora: un aristócrata que, sen renunciar ao seu porte, se adapta á nova vida, colabora co persoal do hotel, coida os detalles, cultiva as súas afeccións, transmite valores. Da man de personaxes entrañables como o chef Emile, Andrey o maître, Marina, o “Obispo” —director do hotel—, Nina ou a súa filla Sofia, que remata por ser tamén filla do conde en todos os sentidos, vemos medrar a lealdade, o compromiso e unha maneira de estar no mundo baseada no respecto, no gusto e no equilibrio. A presenza de Mishka, amigo íntimo, a relación con Anna Urbanova, a evolución política da URSS tras a Revolución de 1917… todo isto vai tecendo un tapiz rico e sereno ao mesmo tempo.

Towles escribe cunha delicadeza difícil de describir: un detense a reler frases polo puro pracer de volvelas saborear. Lembro especialmente a escena na que describe o ritual do almorzo —o café, a galleta, a mazá, o exercicio matinal— e é sinxelamente maxistral. Poucas veces un autor consegue evocar imaxes tan vívidas con tan pouco ruído.

Ademais —e isto non é menor—, a novela está salpicada dun humor finísimo, deses que non fan rir a gargalladas, pero si che debuxan un sorriso constante, coma quen comparte confidencias cun amigo sabio e algo irónico.

É, sen dúbida, o mellor libro que lin no que vai de ano. E non sei se atoparei outro que consiga tocar tantas teclas con tanta harmonía. "Un caballero en Moscú" é unha obra que se goza amodo, que se saborea, e que deixa pegada. Non é só recomendable: é imprescindible.


A IGREXA DE SAN PEDRO DE A MEZQUITA

by
No comments yet



No sur da provincia de Ourense, no concello da Merca, situado dentro da comarca de Celanova e Baixa Limia, escóndese unha das xoias mellor conservadas e máis representativas do románico galego: a igrexa de San Pedro de A Mezquita. A súa situación, a só uns 15 quilómetros da cidade de Ourense, permite un acceso doado dende autoestrada A-5 a Rante dirixímonos cara A Telelleira (Concello de Taboadela) e, a pouca distancia, a Mezquita donde toparemos este fermoso templo, que emerxe entre a paisaxe cunha dignidade austera e monumental. 

Contexto histórico

A orixe do lugar e da propia igrexa está estreitamente ligada ao mosteiro de Celanova, un dos centros monásticos máis influentes de Galicia na Alta e Plena Idade Media. Diversos documentos acreditan a pertenza desta zona ao dominio do cenobio celanovés, mediante múltiples doazóns que se sucederon ao longo do tempo. A máis antiga data do 10 de decembro do ano 989, cando un tal Vistrario ofreceu á comunidade monástica un casal situado “subtus Sancto Petro de Mezquita”, na zona denominada Bubale sub Castro Veives. No século XI, as doazóns continúan. En 1041, a condesa Toda entrega varias vilas, entre as que se menciona explicitamente “Sancto Petro de Mezquita”, e once anos despois, Pelayo Núñez doa a súa vila coa intención de ser enterrado alí. Estas referencias documentais testemuñan a importancia do lugar e a súa relación espiritual e administrativa co mosteiro de Celanova. 




Arquitectura exterior 

A igrexa é un magnífico exemplo do románico rural galego. Está composta por unha única nave rectangular que remata nunha cabeceira formada por un tramo recto e un ábside semicircular. Este tramo recto presenta unha maior altura e anchura respecto ao ábside, xerando un xogo de volumes que reforza a sensación de verticalidade do edificio. A verticalidade tamén se acentúa coa presenza de robustos contrafortes nos muros da nave e columnas adosadas no corpo absidal. 

Os accesos ao templo distribúense en tres portas: unha na fachada occidental e outras dúas nos muros laterais norte e sur. A iluminación natural chega a través de oito vans na nave e cinco na zona da cabeceira, incluídos os do tramo recto e do ábside. A torre do campanario, de aspecto achatado por mor da altura da nave, está situada no extremo sur da fachada occidental e rematada por un tellado a catro augas. 

A decoración escultórica no exterior é ampla e variada. Tanto os canzorros como as arquivoltas, capiteis e columnas presentan motivos xeométricos, vexetais e zoomorfos, que revelan unha complexidade e riqueza pouco habitual no románico do interior galego. Os vans do ábside, por exemplo, seguen un esquema moi coidado, con arquivoltas molduradas e columnas rematadas en capiteis decorados con follas, bólas e figuras de animais. A cornixa, sustentada en canzorros, remata con motivos como follas de col, volutas e entrelazados. 





A fachada occidental 

A fachada principal, como adoita acontecer no románico popular galego, está enmarcada por dous potentes contrafortes entre os cales se abre a portada. Esta está profusamente decorada e configúrase mediante un arco lixeiramente apuntado con tres arquivoltas, columnas lisas e columnas centrais entorchadas. As arquivoltas presentan un repertorio ornamental riquísimo: arquillos cegos, follas carnosas dispostas radialmente, perlas e tacos. O tímpano, monolítico, exhibe unha cruz co Cordero no seu centro, e nas súas esquinas unhas rosetas. Esta iconografía, de inspiración bizantina, mostra a conexión do románico galego con influencias artísticas que chegaron probablemente a través de modelos orientais. 

As enxutas desta portada acollen dúas figuras esculpidas: á esquerda, San Pedro, identificado pola chave que sostén, e á dereita, unha figura feminina que podería representar a Santa Ana, a Virxe María ou mesmo a Igrexa. Nos contrafortes, máis esculturas complementan o programa iconográfico: unha loba amamantando aos seus lobeznos, un animal depredador coa súa presa, e mesmo un guerreiro armado cunha lanza. 

Por riba da portada, á altura do segundo corpo da fachada, sitúanse dous vans: unha ventá con arquivolta sobre columnas e un rosetón. A súa decoración, novamente, mostra motivos vexetais e xeométricos dispostos con gran coidado estético. 









Os muros laterais 

Tanto o muro sur como o norte están divididos en tres tramos mediante contrafortes. Os vans están dispostos simetricamente e decorados con arquivoltas sobre columnas adosadas. Destacan os capiteis e os cimacios, cunha decoración variada que inclúe elementos vexetais, bolas, entrelazados e figuras de animais. A cornixa, como no resto do templo, está sustentada por canzorros tallados con motivos xeométricos e fitomorfos. 

As portas laterais tamén amosan tímpanos decorados: a do sur representa dous leóns apoiando as patas dianteiras nas almenas dun castelo, mentres que a do norte amosa un tímpano modificado, con elementos reaproveitados e decoración vexetal nos capiteis. 









O ábside

A cabeceira está formada polo tramo recto e o hemiciclo absidal, que se articula mediante columnas con capiteis decorados con follas, entrelazados e figuras animais. As ventás do ábside, tres en total, seguen un modelo uniforme, con arquivoltas molduradas, capiteis decorados e columnas de fuste liso sobre basas áticas. 

No tramo recto do presbiterio atópanse dúas ventás, unha moderna e outra antiga, en forma de óculo con celosía, ademais dunha credencia escavada no muro. O conxunto da cabeceira destaca tanto pola súa solidez estrutural como pola súa harmonía estética e riqueza ornamental. 



O interior 

No interior, a igrexa mantén a sinxeleza e sobriedade propias do románico, pero cunha clara intención monumental. A nave está cuberta por unha estrutura de madeira sustentada por dous grandes arcos diafragma lixeiramente apuntados, que descansan sobre columnas encastradas con capiteis decorados con motivos vexetais. Estes mesmos arcos serven para organizar o espazo interior, ao igual que o arco triunfal que dá acceso ao presbiterio. 

A bóveda do presbiterio componse dun tramo con bóveda nervada e outro con bóveda de forno. As nervaduras rematan en columnillas que conectan coas fiestras do ábside, seguindo unha liña de imposta en baquetilla. Os capiteis decorativos repiten motivos vexetais, destacando a presenza de follas picudas, volutas e bolas. As claves das bóvedas preséntanse con floróns e rosetas. 

O conxunto interior é iluminado por once vans en total, entre a nave e o ábside, e presenta escasa intervención moderna, salvo o acceso á sacristía e unha ventá no muro sur. 

Foto: Arteguías


Cronoloxía e influencias 

A construción do templo sitúase entre finais do século XII e o primeiro cuarto do XIII. Unha inscrición interior apunta ao ano 1172 (era Mccx), aínda que podería referirse a unha data algo posterior. Outras inscricións mencionan os anos 1254 e 1263 como momentos de doazóns para continuar ou finalizar a obra. 

Diversos elementos estilísticos e decorativos conectan esta igrexa co ámbito compostelán e co taller do Mestre Mateo, especialmente nos festóns de arquitos, as follas dispostas radialmente, os fustes entorchados e outros motivos típicos. Ao mesmo tempo, algúns detalles góticos, como os floróns e nervaduras, amosan a influencia do estilo cisterciense, moi presente na arquitectura galega do século XIII. 

Valor artístico 

A igrexa de San Pedro de A Mezquita constitúe un exemplo singular e excepcional do románico rural galego. A súa excelente conservación, a riqueza escultórica e a coidada organización estrutural fan deste templo unha peza de referencia dentro do patrimonio relixioso e artístico da provincia de Ourense. 




Fonte: ROMÁNICO DIGITAL


HAMNET (MAGGIE O’FARRELL)

by
No comments yet




Este libro sorprendeume por moitas razóns, pero a primeira, sen dúbida, é a forma en que está escrito. A prosa de Maggie O’Farrell é unha marabilla: contida, fermosa, brillante, precisa e, ao mesmo tempo, fondamente emotiva. Hai un talento evidente en cada liña, en cada parágrafo, que fai que o que conta, sen ser extraordinario a nivel argumental, se converta en algo profundamente conmovedor. Porque Hamnet non é unha novela de grandes xiros, nin cun argumento espectacular, nin con acontecementos inesperados ou tramas rebuscadas. É unha novela que fala do esencial, dos feitos propios da vida da maioría das persoas. E aí reside, precisamente, a súa grandeza.

A historia xira arredor dunha familia do século XVI e, aínda que o contexto histórico poida parecer afastado, o que se narra é completamente recoñecíbel para calquera: o amor, a perda, o medo, a maternidade, a familia, a fraxilidade do corpo, a forza do espírito, do amor. Non hai nada máis universal ca iso.

Agnes, a nai, é un personaxe fascinante. Misteriosa, conectada coa natureza, independente no pensamento. A súa relación cos fillos, especialmente cos xemelgos, está descrita cunha sensibilidade inmensa. Gustoume moito como se constrúe a súa figura mesmo antes de ser nai: como entende a súa vida, como se namora, como se forma esa parella nova coa que un empatiza desde o primeiro momento. E, claro, a traxedia, cando chega, fágao todo tremer.

Algo moi interesante desta novela é como, partindo do pouco que se sabe sobre a vida de Shakespeare, O’Farrell constrúe unha historia familiar íntima e poderosa. Nunca se menciona o seu nome, pero é evidente que o pai de Hamnet é el. O libro está cheo de referencias, de detalles biográficos, de momentos que imaxinan a parte humana detrás do xenio literario. É ficción, si, pero unha ficción que se alimenta deses pequenos retallos históricos, deses ocos na biografía do escritor que a autora enche cunha delicadeza e unha sensibilidade impresionantes.

Hai varios momentos que me quedaron gravados, que me emocionaron profundamente. Un deles é, sen dúbida, o intre no que Hamnet, ao ver a súa irmá Judith enferma (pola peste), se entrega sen dicilo, ofrécese á morte no seu lugar. Ese xesto silencioso, cheo de amor, ten unha forza inmensa. Pero tamén me impactou moito a escena do parto dos xemelgos, a fraxilidade coa que chegan ao mundo, esa loita inicial pola vida que case anticipa todo o que virá despois. E, por suposto, a morte de Hamnet. Está contada con contención, mais deixando ver unha dor inmensa, con delicadeza e cunha rabia non sempre contida. A dor, o baleiro que deixa, a desgarradura que supón para a nai, para as irmás, para o pai que chega tarde… todo iso está narrado cunha intensidade emocional tal que un queda completamente atravesado por esa desgraza.

O libro non remata aí: afonda no dó, na desesperanza, nese momento no que a vida perde o seu sentido. A nai, rota, xa non atopa razóns para seguir adiante. O pai, distante, tenta comprender o que perdeu. E as fillas, coa súa tenrura silenciosa, sosteñen algo do presente, como se lembrasen que, mesmo no medio da dor, a vida segue. Pero segue ferida, lenta, chea de fendas. O’Farrell retrata esa etapa cunha verdade que conmociona.

Hamnet é, sen dúbida, un dos mellores libros que lin neste último ano. Pola súa capacidade de emocionar sen caer no doado. Pola delicadeza coa que trata temas tan duros. Pola beleza do seu estilo. E porque, sen dicilo directamente, recórdanos que detrás de todos nós —mesmo das grandes figuras, mesmo de Shakespeare— hai unha familia, hai un neno perdido, hai unha nai que sofre. E iso, para min, faino aínda máis inesquecíbel.

“DESPEJADO” (CARYS DAVIES)

by
No comments yet


Veño de rematar Despejado, a novela de Carys Davies, e aínda estou baixo o efecto da súa delicadeza e fondura. Xa lera boas críticas antes de comezala, pero a verdade é que quedan curtas. É unha historia breve en extensión, si, pero inmensa en emoción, intensa no que suxire e poderosísima no que cala.

A trama xira arredor de dous descoñecidos: John Ferguson, un mozo presbítero enviado no ano 1843 a unha illa remota de Escocia para desafiuzar ao seu último habitante, e Ivar, ese habitante solitario que leva décadas vivindo en illamento voluntario. Cando John aparece inconsciente na praia tras un naufraxio, Ivar, sen saber quen é nin ao que vén, recólleo, coida del e dálle acubillo. A partir de aí, nace entre eles unha relación silenciosa, fráxil, pero profundamente humana.

Dende o primeiro momento, a novela consegue meterte nese mundo: sentes o vento, o frío, a humidade da pedra, a rudeza da paisaxe. Todo está contado cunha contención que emociona máis ca calquera exceso. Hai algo moi íntimo na maneira en que Davies nos leva a esa illa, a esa casa, a ese vínculo que se vai tecendo entre dous homes que apenas se entenden con palabras, pero que, sen embargo, comezan a recoñecerse a través dos xestos, da comida compartida, dos silencios.

Un dos fragmentos que máis me impresionou foi ese no que John empeza a cuestionar a súa fe, a súa moral, a súa misión. Séntese atrapado pola culpa, pola xenerosidade que recibiu de Ivar e que o desarma. Esa escena na cela do ermitán, coa meixela apoiada na pedra fría, preguntándose se fixo todo mal, pareceume devastadora pola súa honestidade. Porque aí está un dos grandes temas da novela: o tempo, o irreversible, a conciencia de un mesmo fronte ao outro.

E logo está Mary, a muller de John, que agarda en terra firme e cuxa chegada, cara ao final, introduce unha disxuntiva inesperada. A súa presenza abre un camiño novo, ou quizais péchao. O final, como debe ser nunha historia así, é aberto, suxestivo, mesmo doloroso, porque a relación que se construíu entre John e Ivar, sen artificios nin grandes xestos, parecía ter unha pureza case perfecta. Non necesitaban moito: quizais só mirarse, camiñar xuntos, compartir o lume. Ás veces, con iso abonda.

Despejado é un libro que, sen levantar a voz, di moito. Unha xoia narrativa, intensa, sobria, fermosísima, que deixa unha pegada fonda. Un lugar inhóspito convértese nun refuxio; dous homes que non se buscaban, atópanse. E o que xorde entre eles —o que nunca chega a nomearse de todo— é o que fai desta novela unha experiencia tan poderosa.

O dito: un libro precioso, sutil e fondamente humano.

oscuroabismo. Con la tecnología de Blogger.