«Tonto, muerto, bastardo e invisible» é unha novela que, con lucidez e unha feroz crítica social, explora as contradicións da condición humana e da sociedade contemporánea. Nel, Juan José Millás preséntanos a un home que, ao perder o seu traballo como alto executivo, decide reinventarse nun mundo onde a imaxinación é o seu único refuxio. O protagonista disólvese nunha sucesión de identidades (o tonto, o morto, o bastardo e o invisible), atravesando unha trama de surrealismo e absurdo que reflicte a deshumanización dun sistema que premia a mediocridade.

A través da parodia e o sarcasmo, Millás expón as contradicións da sociedade. Critica a sociedade, a hipocrisía, a mediocridade, a política, especialmente aos socialdemócratas, que segundo o protagonista, “se caracteriza por ser a única filosofía da vida que permite facer o contrario do que predica en nome do que predica”, é unha ironía que amosa o absurdo do discurso fronte á realidade. Esta reflexión parece cobrar unha sorprendente relevancia nos tempos actuais, a raíz das recentes declaracións de Aldama e da actuación de Sánchez e o seu goberno.

O humor negro e a introspección son esenciais nesta novela, onde as relacións familiares e as emocións humanas explóranse nun ton irónico. A través da súa esposa, un médico forense, e o seu fillo, cuxo heroe é o enigmático Olegario, Millás cuestiona as motivacións e o sentido das relacións persoais. Os momentos de baixa autoestima e de altiveza amosan as contradicións internas do protagonista, mentres se enfronta a unha existencia vacía e desconectada.

Os personaxes e elementos fantásticos, como a boneca china que non o é e quere ir a Dinamarca, a bruxa, “Luis, o huelemierda”, reforzan a atmósfera surrealista da novela, onde nada é o que parece. Estes elementos convértense en símbolos dunha realidade distorsionada que reflicte as debilidades e frustracións do ser humano.

A novela é un exemplo claro do talento único de Millás para crear historias que non só entretementen, senón que provocan unha reflexión profunda sobre a natureza da nosa existencia.

Un libro curioso. Un bo libro. Un libro de Millás.

“Cartas a Lucilio” é unha bra que se mantén tan relevante como no momento da súa escritura. A través destas cartas, o filósofo estoico aborda temas fundamentais para a vida humana, como o manexo do tempo, a riqueza, o medo, a amizade, a felicidade, a vida e a morte. O fascinante deste libro é que non só proporciona consellos filosóficos abstractos, senón que o fai dun xeito próximo e directo, case coma se se dirixise a cada lector persoalmente.

Lucio Anneo Séneca naceu en Córdoba no ano 4 a.C. e tivo unha vida marcada pola súa brillante carreira como filósofo, orador e político durante o turbulento período do Imperio Romano. Estivo relacionado con algúns dos emperadores máis famosos e polémicos de Roma, como Tiberio, Calígula, Claudio e Nerón, chegando a ser titor deste último. A pesar da súa defensa do estoicismo, un sistema filosófico que promove unha vida sinxela e virtuosa, Séneca foi acusado en ocasións de comportarse de maneira hipócrita debido á súa enorme riqueza e á súa influencia na corte. Porén, os seus escritos reflicten un profundo interese polo crecemento moral e o benestar do espírito humano.

Nas súas Cartas a Lucilio, Séneca invítanos a reflexionar sobre cuestións esenciais: como empregamos as nosas horas? Que valor damos ao que posuímos? Deixámonos dominar polo medo, a dor ou os recordos do pasado? Que importancia teñen a vida e a morte? E a amizade? Estas preguntas seguen sendo profundamente actuais nun mundo cheo de distraccións, présas e ansiedades. A claridade coa que presenta as súas ideas, sen caer en xuízos simplistas, converte este texto nunha guía para vivir de xeito auténtico, pleno e racional.

Un exemplo do seu pensamento é cando Séneca afirma: “A vida, igual que a representación dun drama, non importa canto durase, senón o xeito en que foi representada. Pouco importa en que momento remata. Remate onde remate, só precisa que teña un bo final.” Esta cita resume a esencia da súa filosofía: non é a extensión da vida o que importa, senón a calidade e o sentido que lle damos a cada instante.

Un aspecto no que Séneca incide moito é no valor da amizade como a unión máis nobre entre os seres humanos. A súa visión da vida como unha arte que debe representarse con dignidade resoa cunha beleza que transcende os séculos. Ademais, a súa crítica ao costume de vivir imitando aos demais, no canto de guiarnos pola razón, é un recordatorio poderoso da importancia da individualidade e do pensamento crítico.

Séneca morreu no ano 65 d.C., obrigado a suicidarse por orde de Nerón, quen o acusou de conspirar contra el. Porén, o seu legado filosófico e literario perdura como unha fonte inesgotable de reflexión e guía para quen busca vivir con sabedoría. En resumo, Cartas a Lucilio non é só un manual de filosofía práctica, senón unha ponte entre os ideais do pasado e os dilemas do presente. Unha obra imprescindíbel para quen goce da historia e da filosofía, e para quen busque reflexionar sobre como vivir mellor e con maior sentido.

A autora non só destaca as fendas nas sociedades da época, como o racismo enraizado nos Estados Unidos e a persecución do macartismo, senón tamén as semellanzas coa Alemnia nazi que perdera a guerra. Estas problemáticas, lonxe de ser só un recordo do pasado, seguen resoando na nosa realidade actual. A loita pola igualdade, a manipulación da verdade e a intolerancia son temas que aínda persisten, o que converte a novela nunha reflexión vixente sobre como o odio e a división se repiten ao longo da historia.

Ademais, o retrato das relacións entre Victoria, a súa filla Hedy e a súa irmá Rebecca achega unha dimensión profundamente humana. Os sentimentos encontrados de amor, resentimento, envexa, perdón e solidariedade reflicten as complexidades das relacións familiares en tempos de crise, converténdose nun espello dos dilemas emocionais que todas e todos enfrontamos.

Victoria non é só unha novela histórica; é unha obra que conecta co presente ao mostrar as similitudes e contradicións entre diferentes momentos históricos. Esta novela non só entretén e engancha á persoa lectora, senón que tamén a desafía a reflexionar sobre canto avanzamos e canto queda aínda por superar.

“Pel de cordeiro” de Ledicia Costas é unha novela que me gustou moitísimo e sorprendeume gratamente. Coñecía a Ledicia Costas polo seu traballo na literatura infantil e xuvenil, pero esta obra para adultos amosa unha gran habilidade para mergullarnos nunha historia chea de misticismo, realismo e crítica social.

A trama desenvólvese en dúas épocas diferentes, unindo as vidas de Catalina e Lola, dúas mulleres separadas por máis de dous séculos pero conectadas por experiencias de resistencia e transformación. Na primeira parte, sigo a historia de Catalina, unha moza que medra nunha Galicia rural, analfabeta e máxica, onde a morte e a maxia están sempre presentes. Fascinoume como Costas describe este mundo ancestral, cheo de sabedoría popular e do poder das plantas medicinais, un coñecemento que Catalina herda da súa avoa. A ambientación escura e chea de rituais e conxuros absorbeume por completo, e a autora denuncia as inxustizas que sufriron moitas mulleres por practicar estas artes nunha sociedade que as perseguía e temía.

A segunda parte da novela, centrada en Lola, transpórtanos ao século XXI e, nun primeiro momento, parece romper coa atmosfera creada na historia de Catalina. Sen embargo, axiña me conectei con Lola e coa súa crise persoal: a ruptura da súa relación, as súas dúbidas sobre a maternidade e o colapso emocional que a leva a cuestionarse toda a súa vida. Costas aborda temas como a violencia obstétrica e a vulnerabilidade das mulleres no sistema de saúde (deixando ao hospital de Ourense nun mal lugar), e sentín que a historia de Lola ofrece unha reflexión profunda sobre a busca de identidade e a necesidade de sanar, tanto emocional como fisicamente.

A pesar dos momentos duros e crús, a narrativa envolvente de Costas atrapoume por completo. A conexión entre as loitas destas dúas mulleres, separadas no tempo pero unidas no seu desexo de liberdade e de desafiar o destino, fai que a historia sexa conmovedora e que sexa imposible deixar de ler.

“Pel de cordeiro” é unha lectura que recomendo moitísimo. Non só entretén, senón que tamén invita a reflexionar sobre a historia, a forza das mulleres e os desafíos persoais que todos e todas enfrentamos. Para quen estea interesado, pode atopala na Biblioteca Pública Municipal de Taboadela