“EL VERANO EN QUE MI MADRE TUVO LOS OJOS VERDES” (Tatiana Tibuleac)

Recomendáronme este libro con gran entusiasmo. Describírono como unha lectura intensa, transformadora, un texto fermosísimo, así que cheguei a el con altas expectativas. Non me decepcionou. É unha novela breve pero poderosa, que aborda temas duros cunha sensibilidade inesperada.

A historia parte dunha premisa incómoda: Aleksy, un adolescente marcado pola violencia e o resentimento, é levado pola súa nai a pasar un verán xuntos en Francia. Aos poucos días, ela revélalle que ten cancro e que probablemente ese será o seu último verán. O que podería terse convertido nun drama previsible ou sensiblero transfórmase nunha exploración complexa dos vínculos familiares e da dor, narrada con crudeza e beleza a partes iguais.

É un libro que fala da morte e da vida, e de como unha e outra están fondamente entrelazadas. Como lle di a nai ao seu fillo: “Solo piensas en la muerte cuando te mueres, Aleksy, solo cuando te mueres, y eso es una tontería, una inmensa tontería. Porque, en lugar de todos sus sueños, la muerte es lo más probable que va a sucederle a un individuo. De hecho, lo único que le va a suceder con toda certeza”

O personaxe do fillo está cheo de rabia, especialmente cara á súa nai, á que mesmo desexa morta. A súa visión do mundo, marcada pola perda, o abandono e a incomprensión, non deixa espazo para o afecto. A nai, pola súa parte, carga con culpas e fracasos, pero nunca se victimizou. O que se desenvolve entre eles non é tanto unha reconciliación como un intento lento e torpe de mirar ao outro con novos ollos. O cambio non é repentino nin redentor, pero si auténtico.

Sorprendeume a maneira en que Tatiana Tibuleac consegue equilibrar a violencia emocional do relato con pasaxes dunha beleza serena, case poética. A vida na aldea francesa, os obxectos cotiáns, os momentos aparentemente insignificantes convértense en pausas de humanidade. Sen caer na idealización, a autora atopa refuxio na sinxeleza, en contraste coa intensidade dos sentimentos.

A prosa é directa, fragmentaria, con frases breves que golpean. Pero tamén hai espazo para imaxes líricas que xorden como raios de luz no medio da dor. A narración, contada dende o recordo, dálle ao relato un aire de confesión madura, de axuste de contas co pasado, aínda que sen resentimento.

É unha novela que incomoda, emociona e fai reflexionar. Non ofrece respostas fáciles —de feito, non ofrece ningunha— nin pretende resolver todo. Pero amosa, con honestidade, como aprender a gozar da vida e a valorar aos que temos preto. Aínda que persoalmente me custa aceptar os xiros bruscos na vida das persoas, esta historia fai que te preguntes que é o que realmente valoramos na vida… e que non.

Un libro interesante, un libro agradable de ler.